بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

Аё София масжиди қандай аҳамиятга эга, у нега ёпилган, очилиши қандай бўлди, нима учун ундан фойдаланиб қолишяпти?!

Асъад Мансур қаламига мансуб

Росулуллоҳ ﷺнинг Истанбул фатҳи ҳақидаги башоратларига биноан мусулмонлар уни фатҳ қилиш учун ҳижратнинг биринчи асри ўрталаридаёқ ҳаракат қилганлар… У пайтда Ислом давлати буюк Халифалик давлатига айланмаган ҳамда энг йирик Форс ва Рим империялари ҳали йиқитилмаган эди. Росулуллоҳ ﷺ

«لَتُفْتَحَنَّ الْقُسْطَنْطِينِيَّةُ فَلَنِعْمَ الْأَمِيرُ أَمِيرُهَا وَلَنِعْمَ الْجَيْشُ ذَلِكَ الْجَيْشُ»

«Константинопол албатта фатҳ қилинади. Уни фатҳ қилувчи амир нақадар яхшидир, уни фатҳ қилувчи қўшин нақадар яхши қўшиндир», дея башорат қилган эдилар. Яна бир ҳадисда келишича, Росули акрамдан «Қайси шаҳар биринчи фатҳ қилинади, Константинополми ёки Римми? деб сўрашганда ул зот, Иракли шаҳри биринчи фатҳ бўлади (яъни Константинопол), дея жавоб бердилар». Шундай қилиб, ҳижрий 857 йил, милодий 1453 йилда фатҳ шарафига Муҳаммад Фотиҳ ва унинг қўшини сазовор бўлди.

Мусулмонлар бу шаҳарни ўлжа сифатида қўлга киритдилар. Чунки у жанг билан фатҳ қилинди. Бунинг боиси шундаки, Аё Софиядагилар – худди Қуддуси шариф фатҳ қилинган пайтдаги умарийя шартномасида бўлганидек – мол-мулк ва черковларга тегилмаслиги тўғрисидаги келишувдан бош тортиб, жанг қилиш фикрида қатъий туришган. Амир бундай ҳолатда шариат аҳкомларига мувофиқ, ўзи истагандай иш тутиши жоиз. Бу худди Росулуллоҳ ﷺ замонасида Хайбар фатҳида бўлган ҳодисага ўхшайди. Шу сабабли, Муҳаммад Фотиҳ шаҳарни фатҳ қилгач, Аё София черковини масжидга айлантирди. Ўшанда Бунга Ватикан папаси норозилик билдирган эди, Муҳаммад Фотиҳ унга «Аё Софияни ибодат қилинадиган жой сифатида қолдирдим. У шундай шарафга сазовор бўлди. Бироқ яқинда Римга етиб бориб, Ватикан черковини отхонамга айлантираман», дея жавоб йўллади. Дарҳақиқат, у киши буни амалга ошириш учун тайёргарлик кўришни бошлаб ҳам юборган. Зеро, бу Росулуллоҳ ﷺнинг иккинчи башоратларидир. Аммо Муҳаммад Фотиҳ орзуси ушалмай вафот топди. Аё София черкови Шарқий православ черковининг маркази ҳамда Византия империясининг рамзи эди. Чунки у император Юстиниан I замонида қурилган. Шунинг учун унинг масжидга айлантирилиши Византия империяси қулашининг рамзи сифатида ҳамда Рим империясининг ва Римдаги ғарбий католик черковининг йўқ бўлиши, Исломнинг эса, буюк нусрати сифатида қабул қилинди. Бу ҳақда италиялик тарихчи миссионер Лиути «Испанларнинг Испаниядан мусулмонларни қувиб чиқаришлари мусулмонларнинг Византия давлатини йиқитиб, Константинополни босиб олишларига тенг келолмайди», деди.

Кейин жиноятчи Мустафо Камол келиб, 1924 йил 3 март куни тарихдаги энг кўҳна ва энг буюк давлат бўлган Халифалик давлатини қулатди… Унга Аллоҳнинг лаънати бўлсин. У шариатни ва Ислом маросимларини буза бошлади, мусулмонларга зулм қилиб, турли воситалар билан Исломларидан буришга ҳаракат қилди, юртда разолат ва бузғунчиликни кенг ёйди. Ҳатто 1930 йил ислоҳотлар ўтказиш, деган дастак билан Аё София масжидини ёпиб қўйди. 1924 йил 24 ноябрда ўз ҳукумати номидан уни музей қилиш тўғрисида қарор чиқарган эди. 1935 йил 1 февралда музей сифатида очилди. Истанбул фатҳ қилинган пайтда, унинг деворларида насронийларнинг ширк суратлари акс этган эди. Шунинг учун – айтишларига қараганда – суратларни оҳак билак юпқа қилиб суваб ташланган. Бироқ менинг гумонимча, бу суратлар масжид ёпилган йиллари янгидан чизилган, бўлса керак. Чунки ўша пайтда уни черковга айлантириш талаблари бўлган, аммо буни талаб қилган насронийлар озчиликни ташкил қилишган. Шу сабаб, мусулмонлар томонидан кучли реакцияси келиб чиқиши мумкинлигидан қўрқиб, музейга айлантирилган.

Дарҳақиқат, ўтган асрнинг саксонинчи йилларида исломий уйғониш тобора кучая бошлаган бир манзарада Аё Софияни масжид сифатида ўз аслига қайтариш талаблари ҳам кучайиб борди. 2005 йил Исмоил Кандемир бошчилигидаги «Атроф муҳит ва тарихий осорларга доимий хизмат Вақфи» жамияти номидан Маъмурий суднинг ўнинчи бўлимига Аё Софияни қайта масжидга айлантириш тўғрисида биринчи марта даъво очилди. Аммо суд бунга рад жавоби билдирди. 2008 йилда яна бир уриниш бўлди, суд уни ҳам рад этди. Кейинчалик,  2016 йилда ушбу жамият яна бир марта даъво иши очди ва бунга ҳам суд томонидан рад жавоби берилди. Аммо 2016 йил масжид ёпилганидан буён биринчи марта Аё Софияда азон айтилишига, унинг бир қисмида намоз ўқилишига ва доимий бир имом тайинланишига рухсат берилди. Жорий йилда уни масжидга айлантириш талаблари кучаяр экан, ушбу жамият 2020 йил 2 июлда яна даъво очди. Шундан сўнг Маъмурий суднинг ўнинчи бўлими ўзининг аввалги қарорини бекор қилиш ва Аё Софияни қайта масжидга айлантириб, ибодат учун очиб қўйиш тўғрисида қарор чиқарди.

Шундай қилиб, мусулмонлар ўз улуғворликларидан бўлган бир осорни унутмай, уни қайта тикладилар. Шунга асосан, Халифаликни бекор қилиш тўғрисидаги қарорнинг бекор этилишини ва қайта барпо этилишини ҳам талаб қилмоқлари керак. Чунки Халифаликни бекор қилиш тўғрисидаги қарор ботил қарор бўлиб, ўшанда кенгашда кўпчилик овозни ҳам олмаган, балки ёмонлиги еру-кўкка сиғмайдиган кимсаларнинг овози билангина қабул қилинган. Шунингдек, мусулмонлар бу куфр дастурлари ва қонунларини ҳамда Мустафо Камол ва ундан кейинги кимсаларнинг золимона қарорларини ҳам бекор қилишни талаб қилмоқлари лозим.

Аммо бундан фойдаланаётган Эрдоганга келсак, у 2023 йилда бўлажак президентлик сайловлари олдидан ўз ҳокимиятини мустаҳкамлашга ҳаракат қиляпти. Чунки сўнгги йилларда унинг бошқарувида анча дарз кетишлар кузатилди… Масалан, ўтган йили бўлиб ўтган маҳаллий сайловларда йирик шаҳарларда, айниқса, Истанбулда ютқазди. Ваҳоланки, унинг ўзи «ким Истанбулда зафар қозонса, бутун бошқарувни қўлга киритади», деб айтган эди. Бундан ташқари, Эрдоганнинг халқ базаси ҳисобига, авваллари ўз партиясидан бўлган бир нечта раҳбарлар, асосан, Довудўғли ва Алибобожон бошчилигида иккита партия тузилди. Яна бир тарафда Туркия бўйлаб иқтисодий кризис мураккаблашиб, одамларнинг оғир турмуш тарзлари ва норозиликлари ортиб бормоқда. Ўз навбатида, бу нарса Эрдоганга нисбатан ғазабни ошириб, унинг обрўсини туширади. Эрдоган буларни ҳал этолмади, балки азоб-уқубатни тинчлантирувчи дорилар орқали енгиллатишга уриниб, кризисни янада чуқурлаштирмоқда. Мисол учун, бозорни фаоллаштириш мақсадида одамлар уй-жойларни сотиб олишлари учун уларга паст фоизли кредит бериш тўғрисида қарор чиқарди. Дин ишлари бўйича қўмитанинг бу ҳалол деган ботил фатвоси билан чиқарилган бу қарор сабабли одамларда бунга нисбатан қизиқиш кучайди. Бироқ натижа янада ёмон бўлди… Чунки уй-жойлар нархи ошиб кетиб, одамлар ушбу ҳаром рибодан фойда кўришолмади, аксинча, улар зарар кўриб, бўйинларидаги қарз юки янада оғирлашди. Бундан ташқари, Шом аҳлини алдаши ҳамда Россия билан ҳамкорлик қилиши, Сурия қўзғолонини йўқ қилиш, ундаги исломий лойиҳани барбод этиб, у ердаги илмоний режимни сақлаб қолиш мақсадида Америка билан алоқа қилиши, кўпчилик қўзғолончиларни Ливияга олиб бориш билан АҚШ режасини бажариши… бу қилмишларининг барчаси одамлар ғазабини келтираётган эди.

Аё София воқеаси мусулмонлар туйғусини қўзғаб, баъзилар Эрдоганни мақтай бошлашди. Шуни унутмаслик керакки, Аё Софияни масжидга айлантириш қарори адолатсиз қарорни тузатиш учун бўлган эса-да, аммо Исломни татбиқ қилиш натижасида амалга ошмади. Муҳаммад Фотиҳ роҳимаҳуллоҳ эса, уни Халифалик тузумида Исломни татбиқ қилиш орқали масжидга айлантирган эди. Агар Ислом тўлиқ татбиқ этилмаса, куфр дастурлари ва амалдаги қонунлар илмонийлик асосида татбиқ этилаверса, мустамлакачи кофир давлатлар ва уларнинг иттифоқчилари билан бўлган алоқа узилмаса ва душман базалари ёпилмаса Туркияда ҳеч қандай туб ўзгариш содир бўлмайди, эски вазият давом этаверади. Худди 2016 йил 29 январда бўлгани каби. Ўшанда Туркияда мактаб ва университетларда шаръий либос кийишни тақиқловчи қонунни бекор қилиш ҳақида қарор чиққан. Бу қарорни 2014 йилда даъво иши очилгандан сўнг Маъмурий суднинг саккизинчи бўлими қабул қилди. Бироқ аёлларнинг очиқ-чочиқ юриши давом этаверди, балки аввалгидан ҳам ёмонлашди. Эрдоган бу ҳолдан кўз юмиб, ҳеч кимнинг бировнинг шахсий эркинлигига аралашишга ҳаққи йўқлигини даъво қилди! Бу билан маъруфга буюриш ва мункардан қайтариш фарзига очиқ қарши иш қилди! Чунки илмонийлик куфр билан имонни дўст бўлишини истайди, тақво билан бузуқлик, иффат билан фисқ-фужур, ибодатхоналар билан исловотхоналар бирга яшашини хоҳлайди… Шунингдек, Парвардигорга қуллик қилувчи кишининг демократик тузумда Аллоҳнинг бошқарувига шерик бўлишини истайди. Токи, ҳақ ҳукмрон бўлмасин, ботил бардавом бўлсин!

Росулуллоҳ ﷺнинг

«ثُـمَّ تَكُونُ خِلاَفَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ»

«Кейин Пайғамбарлик минҳожи асосидаги Халифалик бўлади», деган машҳур башоратлари талаб маъносини, яъни, барпо қилишга бўлган буйруқни ифодалайди. Шу боис, худди кеча аждодлар Росулуллоҳ ﷺнинг Константинополни фатҳ қилиш ҳақидаги башоратларини рўёбга чиқарганлари каби, бугун холис авлодлар ҳам ул зотнинг Пайғамбарлик минҳожи асосидаги Халифалик барпо этилиши ҳақидаги башоратларини рўёбга чиқариш учун фаолият олиб бормоқдалар.

Роя газетасининг 2020 йил 22 июл чоршанба кунги 295-сонидан

+1

0

Related posts:

Миср фатволар идораси Константинопол фатҳини босқинчилик, деди Қуддуси Шарифдаги нуфузли кишилар ва оқсоқоллар CEDAW конвенциясига рози бўлмасликка иттифоқ қилдилар Константинопол фатҳи хотираси муносабати билан бутун Покистон бўйлаб ўтказилган намойиш ва маърузалар Ҳизб ут-Таҳрир Ақсодан туриб Уммат ва унинг армияларини Росулуллоҳ ﷺнинг Халифаликни барпо этиш ва Қуддуси Шарифни озод этиш ҳақидаги башоратларини рўёбга чиқаришга даъват қилмоқда