Фиръавн қизларига қаровчи хизматкор аёл қиссаси тўғрисидаги саволга жавоб
Фиръавн қизларига қаровчи хизматкор аёл қиссаси тўғрисидаги саволга жавоб
Таҳририятимизга Адий исмли мухлисимиздан келган саволга жавоб.
Савол:
Ассалому алайкум биродар, Фиръавн замонасидаги хизматчи аёл воқеасини батафсил ёритиб берсангиз? Сиздан Аллоҳ рози бўлсин.
Жавоб:
بسم الله الرحمن الرحيم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا
“Эй иймон келтирганлар, Аллоҳга итоат қилинг ва пайғамбарга ҳамда ўзларингиздан бўлган (яъни мусулмон бўлиб Аллоҳнинг ҳукмларини татбиқ қилаётган) ҳокимларга бўйинсунинг! Бордию бирон муаммога дуч келсангиз — агар ҳақиқатан Аллоҳга ва охират кунига ишонсангиз — у муаммони Аллоҳга ва пайғамбарига қайтаринг! Мана шу яхшироқ ва чиройлироқ ечимдир”. (Нисо. 59)
Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳ. Фиръавн замонасидаги хизматчи аёл қиссаси матни қуйидагича келган:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما قَالَ :قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ( لَمَّا كَانَتْ اللَّيْلَةُ الَّتِي أُسْرِيَ بِي فِيهَا ، أَتَتْ عَلَيَّ رَائِحَةٌ طَيِّبَةٌ ، فَقُلْتُ : يَا جِبْرِيلُ ، مَا هَذِهِ الرَّائِحَةُ الطَّيِّبَةُ ؟ فَقَالَ : هَذِهِ رَائِحَةُ مَاشِطَةِ ابْنَةِ فِرْعَوْنَ وَأَوْلادِهَا ، قَالَ : قُلْتُ : وَمَا شَأْنُهَا ؟ قَالَ : بَيْنَا هِيَ تُمَشِّطُ ابْنَةَ فِرْعَوْنَ ذَاتَ يَوْمٍ ، إِذْ سَقَطَتْ الْمِدْرَى مِنْ يَدَيْهَا ، فَقَالَتْ : بِسْمِ اللَّهِ ، فَقَالَتْ لَهَا ابْنَةُ فِرْعَوْنَ : أَبِي ؟ قَالَتْ : لا ، وَلَكِنْ رَبِّي وَرَبُّ أَبِيكِ اللَّهُ ، قَالَتْ : أُخْبِرُهُ بِذَلِكَ ! قَالَتْ : نَعَمْ ، فَأَخْبَرَتْهُ ، فَدَعَاهَا فَقَالَ : يَا فُلانَةُ ؛ وَإِنَّ لَكِ رَبًّا غَيْرِي ؟ قَالَتْ : نَعَمْ ؛ رَبِّي وَرَبُّكَ اللَّهُ ، فَأَمَرَ بِبَقَرَةٍ مِنْ نُحَاسٍ فَأُحْمِيَتْ ، ثُمَّ أَمَرَ بِهَا أَنْ تُلْقَى هِيَ وَأَوْلادُهَا فِيهَا ، قَالَتْ لَهُ : إِنَّ لِي إِلَيْكَ حَاجَةً ، قَالَ : وَمَا حَاجَتُكِ ؟ قَالَتْ : أُحِبُّ أَنْ تَجْمَعَ عِظَامِي وَعِظَامَ وَلَدِي فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ وَتَدْفِنَنَا ، قَالَ : ذَلِكَ لَكِ عَلَيْنَا مِنْ الْحَقِّ ، قَالَ : فَأَمَرَ بِأَوْلادِهَا فَأُلْقُوا بَيْنَ يَدَيْهَا وَاحِدًا وَاحِدًا إِلَى أَنْ انْتَهَى ذَلِكَ إِلَى صَبِيٍّ لَهَا مُرْضَعٍ ، وَكَأَنَّهَا تَقَاعَسَتْ مِنْ أَجْلِهِ ، قَالَ : يَا أُمَّهْ ؛ اقْتَحِمِي فَإِنَّ عَذَابَ الدُّنْيَا أَهْوَنُ مِنْ عَذَابِ الْآخِرَةِ ، فَاقْتَحَمَتْ ) . قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما : تَكَلَّمَ أَرْبَعَةُ صِغَارٍ : عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلام ، وَصَاحِبُ جُرَيْجٍ ، وَشَاهِدُ يُوسُفَ ، وَابْنُ مَاشِطَةِ ابْنَةِ فِرْعَوْنَ
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо айтади, “Росулуллоҳ соллалоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Мени Исрога чиқарилган кечада менга бир жуда ширин ҳид келди, “Эй Жибриил, бу ширин ҳид нима?” деб сўрадим, Жибриил “Бу Фиръавннинг фарзандларини сочини таровчи аёлнинг жаннатдаги ҳиди” деб жавоб берди. Мен “У аёл қандай аёл эди?” деб сўрадим. Жибриил аёлнинг қиссасини айтиб берди:
Бу аёл Фиръавн саройида унинг қизларидан бирини сочини тараб ўтирган вақтида қўлидан соч тарайдиган тароғи тушиб кетди ва тароқни олиш учун энгашиб, олишда “Бисмиллаҳ” деб олди. Шунда Фиръавннинг қизи “Отамни айтяпсизми?” деб сўради. Аёл “Йўқ, Мени, сени ва отангни ҳам Роббиси бўлган Аллоҳни айтяпман” деди. Қиз “Буни отамга бориб айтаман” деди. Аёл “Айтавер” деди. Қиз бориб отасига айтди ва Фиръавн у аёлни олдига олиб келишларини буюрди. Аёл келтирилганидан кейин, Фиръавн аёлга “Эй фалончи, сени мендан бошқа ҳам Роббинг борми?” деб сўради. Аёл “Ҳа, мени ва сени ҳам Роббинг бўлган Аллоҳ бор” деди. Фиръавн ёғ қайнатиладиган мисдан катта қозон ясашни буюрди, бас, ясаб тайёрлашди. Қозон тайёр бўлгач, Фиръавн қозонга ёқ солиб қайнатишни буюрди ва қайнагандан кейин, аёлни олиб, унинг ўзини ва болаларини ҳам бирма бир қозонга ташлашни буюрди. Шунда у аёл Фиръавнга “Мени сендан бир илтимосим бор” деди. Фиръавн “Бизда нима ҳожатинг бор” деди. Аёл “Бизни ўлдирганингдан кейин, менинг ва болаларимнинг суякларини тўплаб, бирон матога ўраб, бирон ерга кўминглар”. Фиръавн “Бу бизни устимиздаги сенинг ҳаққингдир (яъни шундай қиламиз)” деди. Фиръавн аёлнинг фарзандларини биринчи бўлиб қозонга ташлашни буюрди ва аёлнинг олдида болаларини бирма бир қайнаб турган қозонга ташлашди ва охирда аёлнинг энг кичик эмизикли боласига етишди. Эмизикли гўдакка етганда аёл худди ўзини сал орқага олгандек бўлди, шунда эмизикли гўдак бола тилга кириб, “Эй онажон, ўзингизни қўлга олинг, дунёдаги азоб охиратдаги азобдан енгилроқ” деди. Аёл ўзини қўлга олди ва жасорат билан олдинга ташланди”. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо яна айтади: Тарихда тўртта гўдак тилга кириб гапирган, улар: Ийсо ибн Марям алайҳиссалом, Журайж соҳиби, Юсуфга гувоҳлик берган бола ва Фиръавн қизларига қаровчи хизматкор аёлнинг боласи”. Аҳмад, Табароний, Ибн Можа ва Ҳокимлар ривояти. Ҳасан, баъзи муҳаддислар “Саҳиҳ” дейишган.
Бу аёл борлиқни яратган яратувчиси ягона Аллоҳ эканини ақли билан топгани, уни эътироф қилиб, бу ақидадан қайтиш талаб қилинганда ақидасидан қайтмагани учун кофир томонидан мана шундай азобга солинди, кўз ўнгида фарзандларини қайнаб турган ёққа ташлаб гўшти суягидан ажрагунча пиширилди. Лекин бу азоблар муслимани ақидасидан қайтара олмади. Исломда сабр деб мана шунга айтилади, яъни азобларга жим қараб туриш сабр эмас, азобни кўриб туриб, Аллоҳ тўғри деб белгилаб берган йўлдан орқага қайтмаслик, мана шу йўл учун жонини фидо қилиб тура олиш сабрдир.
У аёлни аввалда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қандай таърифладилар? “Менга жуда ширин ҳид келди”. Бу аёл Аллоҳ йўлида фарзандлари ва ўзини шаҳид бўлишига рози бўлгани учун унга мана шундай мақом берилди, ҳали ўзи кўринмай туриб, унинг жаннатдаги ҳиди таралиши.
ولو أن امرأة من نساء أهل الجنة اطلعت إلى الأرض لأضاءت ما بينهما، ولملأت ما بينهما ريحاً، ولنصيفها على رأسها خير من الدنيا وما فيها
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Жаннат аҳлларидан бўлган бирор аёл агар ерга келадиган бўлса, атрофини ёритиб юборган бўлар, атрофини ширин ҳидга тўлдириб юборган бўлар эди. Унинг бошидаги рўмолини ўзи дунё ва ундаги бор нарсадан яхшидир”. Бухорий ривояти.
Борлиқнинг яратувчиси ягона Аллоҳ эканини ақли билан топган ва бу ақидасини ҳимоясида сабр билан туриб, бу ақида учун жонини фидо қилиб шаҳид бўлган аёлга жаннатда мана шундай мартаба берилажак, ин ша Аллоҳ. Ва яна жаннат аҳлларига у ерга кирганларида шундай дейилади:
سَلاَمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ
“Сабр қилганингиз учун сизларга Салом бўлсин! Бу оқибат (жаннат) диёри қандай ҳам яхши!”. (Раъд. 24)
Валлоҳу аълам.
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Ўзбекистондаги медиа офиси. Муслим.
11.07.2018й.
