Исломий тушунчалар

Исломий тушунчалар
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
Қатъий қарор қабул қилиш
Юқорида айтиб ўтганимиздек, самарали ҳаракат қуйидаги босқичлардан ўтади: ғариза, кейин унинг бир кўринишини намоён бўлиши, воқеълик ҳисси, фикрлаш ва тўрт қийматдан бирини амалга ошириш учун ишлаш.
Фикрлаш ва ишлаш ўртасида муҳим босқич мавжуд, бу қатъий қарор қабул қилиниши керак бўлган босқичдир. Мусулмон киши, ўзи рўёбга оширмоқчи бўлган амал ҳақида (Ислом асосида) ўйлаб кўргач, баъзан бу ишни қилиш лозимми дея шубҳага бора бошлайди. Бу, асосан, муҳим ҳолатларда содир бўлади, бу нарса бу ишни бажараётган одамнинг ўзи билан боғлиқ бўладими ёки бошқаси билан боғлиқ бўладими бунинг аҳамияти йўқ. Бу айниқса глобал муаммоларда тез-тез содир бўлади. Фикрлагандан сўнг кейин бир инсон шубҳада тўхтайди ва ҳис-туйғулар уни безовта қила бошлайди: "бу нарсани қилсамми ёки йўқми!?"
Бу фикрга ойдинлик киритиш учун Расулуллоҳ ﷺнинг Осим ибн Собит бошчилигидаги саҳобалар гуруҳи билан содир бўлган Ражиъ воқеасини мисол келтирамиз.
"Адал ва Қора қабилаларидан бир гуруҳ одамлар Уҳуд жангидан кейин Расулуллоҳ ﷺнинг ҳузурларига келдилар", дедилар: "Ё Расулаллоҳ! Орамизда Ислом кенг тарқалган. Бизга динни ўргатиш, бизга Қуръон ўқиш ва Ислом маросимларини бажаришни ўргатиш учун биз билан бирга бир гуруҳ саҳобаларингизни юборинг!" Пайғамбар ﷺ улар билан бирга саҳобаларидан олтитасини юборди. Булар: Ҳамза ибн Абдул-Мутталибнинг иттифоқчиси — Марсад ибн Абу Марсад Ал-Ғанавий, Бану Адий ибн Каъабнинг иттифоқчиси — Холид ибн ал-Букайр ал-Лайсий, Бану Амр ибн Ауф ибн Молик ибн ал-Авс қабиласидан Асим ибн Собит; Бану Жаҳжи ибн Кулфа қабиласидан Ҳубайб ибн Адий; Зайд ибн ал-Дасинна Бану Байада ибн Амр қабиласидан ва Бану Зафарнинг иттифоқчиси Абдуллоҳ ибн Ториқ эди. Пайғамбар ﷺ Марсад ибн Абу Марсад ал-Ғанавийни бу гуруҳга бошлиқ этиб тайинладилар. Бу саҳобалар улар билан бирга кетдилар. Ҳузайл қабиласининг сув манбаи бўлган ар-Ражийъ қудуғи олдига етганларида, Ҳижоз йўналишидаги Ал-ҳадияда (Асафан ва Макка ўртасидаги жой номи) улар билан бирга келган кишиларнинг хоинлиги маълум бўлади. Уларга қарши Хузайл қабиласини гиж-гижладилар, қилич билан қуролланган 200 киши саҳобаларни қуршаб олдилар. Мусулмонлар уларга қарши жанг қилиш учун қиличларини яланғочладилар. Хузайлликлар: “Биз сизларни ўлдирмоқчи эмасмиз. Сизларга тегмасликка аҳд берганмиз. Фақат сизларни Маккага топшириб, эвазига пул олмоқчимиз” дейишди. Марсад ибн Абу Марсад, Холид ибн Ал-Букайр, Осим ибн Собит “Биз ҳеч қачон мушрикларнинг ёнига бормаймиз” деб, уларнинг таклифини рад этдилар ва урушишга бел боғладилар. Ва ўлдирилгунларича жанг қилдилар.
Қолган уч нафар саҳобалар Абдуллоҳ ибн Ториқ, Хубайб ибн Адий, Зайд ибн Дасинна розияллоҳу анҳумлар таслим бўлиб, асир тушдилар. Кейин уларни у ерда сотиш учун Маккага олиб кетилди. Ал-Заҳрода бўлганларида Абдуллоҳ ибн Ториқ боғланган арқондан қўлини бўшатиб, қиличини ушлади. Одамлар буни кеч пайқаб, унга тош отишни бошлашди ва уни ўлдиришди. Ҳубайб ибн Адий ва Зайд ибн ад-Дасинна эса Маккага олиб келинди ва Макка аҳолисига сотилди… улар эса бу икки саҳобани қатл қилдилар…".
Бу олти саҳобанинг қиссаси бизга бир вазиятни ҳал қилишда мустаҳкам шахс бўлган уч кишини кўрсатади.
Биринчи мисол отряд командири Мурсид ал -Ғанавийда ва унинг сафдошлари Асим ва Холид мисолида мужассамланди. Кутилмаган вазиятга дуч келган ва тезкор зукколик билан қилинган мулоҳазалардан сўнг, ишга киришишдан олдин қатъий қарор қабул қилдилар. Уларнинг қарорлари ушбу сўзларида аниқ ифодаланган эди: "Аллоҳгага қасамки, биз ҳеч қачон мушрикларнинг ваъдасини ҳам, қасамини ҳам қабул қилмаймиз!"
Бу ҳаёт — мамот билан боғлиқ муҳим масаладаги қатъий ва тезкор қарор эди. Қиличларини яланғочлаб жангга кирдилар ва жон таслим қилгунга қадар жанг қилдилар, Аллоҳ улардан рози бўлсин.
Муҳаммад Ҳусайн Абдуллоҳ
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми
Республика президентлиги сайловлари ҳукми
Муслима синглимиз Роҳиланинг вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор қиламиз