Ким уни покласа, батаҳқиқ нажот топибди!
Ким уни покласа, батаҳқиқ нажот топибди!
—8—
Бало келганда сабр қилиш ва қазога рози бўлиш
بسم الله الرحمن الرحيم
Инсон бу дунёда яшаб ўтар экан, бошидан ҳар хил кунларни ўтказади. Яъни гоҳ хурсандчилик, гоҳ ғам-ташвишларга сабаб бўладиган ҳодисалар унинг ҳаётида содир бўлади. Айниқса, бугунги кунда қўлда ушлаб турилган чўғ каби бўлиб қолган иймон аҳлининг бошидан кечираётган ҳар хил зулмлардан тортиб, қонлар тўкилиши ва изтиробларнинг кундан кунга кучайиб бораётгани кузатилмоқда. Шундай вақтда, Сабр қилиш тўғрисидаги оят ва ҳадислар устида тафаккур қилиш бизни тўғри йўлда собит бўлишимизга туртки бўлади, деб умид қиламиз, ин ша Аллоҳ! Аллоҳ Таъоло айтади:
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمْ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلاَ إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ
“Ёки (эй мўъминлар) сизлардан илгари ўтган зотлар мисоли — ибрати сизларга келмай туриб жаннатга киришни ўйладингизми? Уларга бало ва мусибатлар (устма-уст) келиб, шундай ларзага тушган эдиларки, ҳатто пайғамбар ва иймонли кишилар: “Ахир қачон Аллоҳнинг ёрдами келади?” дейишган эди. Шунда (уларга бундай жавоб бўлган эди): “Огоҳ бўлингизким, Аллоҳнинг ёрдами яқиндир””, (2:214)
Яна айтади:
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنْ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنْ الآمْوَالِ وَالآنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرْ الصَّابِرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ أُوْلَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُوْلَئِكَ هُمْ الْمُهْتَدُونَ
“Албатта Биз сизларни хавфу хатар, очлик, молу жон ва мева-чеваларни камайтириш каби нарсалар билан имтиҳон қиламиз. (Эй Муҳаммад алайҳис-салом), бирор мусибат келганда: “Албатта биз Аллоҳнинг (бандаларимиз) ва албатта биз У Зотга қайтгувчилармиз”, дейдиган сабирли кишиларга хушхабар беринг! Ана ўшаларга Парвардигорлари томонидан саловот (мағфират) ва раҳмат бордир. Ана ўшалар Ҳақ Йўлни топгувчилардир”, (2:155-157)
Яна айтади:
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنْ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنْ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الآمُورِ
“(Эй мўъминлар), албатта молу жонларингизда имтиҳон қилинурсизлар (яъни, Аллоҳ Таъоло мол ва жонларингизга хилма-хил офату балолар юбориб, сизларнинг иймонингизни текшириб кўрар) ва албатта сизлардан илгари китоб берилган кимсалар томонидан ва мушриклар томонидан кўп азият ва маломатлар эшитажаксизлар. Агар (озорларига) сабр-тоқат қилсангизлар ва Аллоҳдан қўрқсангизлар (нажот топурсиз). Чунки бу иш (яъни, сабр-тоқатли бўлиб, Аллоҳдан қўрқиш) ишларнинг мақсадга мувофиғидир”, (3:186)
Яна айтади:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
“Эй мўъминлар, сабр қилиш ва намоз ўқиш билан (Мендан) мадад сўранглар! Албатта, Аллоҳ сабр қилгувчилар билан биргадир”. (2:153)
Мўъмин инсон бошига тушаётган ҳар бир мусибатга чиройли сабр қила олса, буюк Парвардигори ҳузуридаги мавқеси кўтарилиб бораверади. Пайғамбар с.а.в. айтадилар:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ إِذَا أَحَبَّ قَوْمًا ابْتَلاَهُمْ فَمَنْ صَبَرَ فَلَهُ الصَّبْرُ وَمَنْ جَزِعَ فَلَهُ الْجَزَعُ
“Агар Улуғ ва Буюк Аллоҳ бир қавмни яхши кўрса, уларга бало юборади. Ким сабр қилса, сабрга эга бўлади. Ким бетоқат бўлса, бетоқатликка йўлиқади”.
Аллоҳ Субҳанаҳу бандаларини тоқати кўтармайдиган мусибат билан синамайди. Аҳмад чиқарган ҳадисда Мусъаб ибн Саъд отасидан ривоят қилади: “Мен: “Эй Расулуллоҳ, қайси одамларга бало қаттиқроқ бўлади”, деб сўраган эдим, у киши:
الأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الصَّالِحُونَ ثُمَّ الأَمْثَلُ فَالأَمْثَلُ مِنْ النَّاسِ يُبْتَلَى الرَّجُلُ عَلَى حَسَبِ دِينِهِ فَإِنْ كَانَ فِي دِينِهِ صَلاَبَةٌ زِيدَ فِي بَلاَئِهِ وَإِنْ كَانَ فِي دِينِهِ رِقَّةٌ خُفِّفَ عَنْهُ وَمَا يَزَالُ الْبَلاَءُ بِالْعَبْدِ حَتَّى يَمْشِيَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ لَيْسَ عَلَيْهِ خَطِيئَةٌ
“Пайғамбарларга, кейин солиҳларга, кейин уларга ўхшашларга ва ўхшашларнинг ўхшашларига ва ҳоказо. Киши динига қараб балога учрайди, агар динида салобат бўлса, балоланиши ҳам ортади, агар динида бўшлик бўлса, балоланиши ҳам енгил бўлади. Банда то ер юзида ҳеч бир хатосиз юрадиган бўлгунига қадар балоланиб бораверади”, деб жавоб бердилар”.
Анас р.а. ривоят қилади:
مَرَّ النَّبِيُّ r بِامْرَأَةٍ تَبْكِي عِنْدَ قَبْرٍ, فَقَالَ: اتَّقِي اللَّهَ وَاصْبِرِي, فَقَالَتْ إِلَيْكَ عَنِّي, فَإِنَّكَ لَمْ تُصَبْ بِمُصِيبَتِي, وَلَمْ تَعْرِفْهُ, فَقِيلَ لَهَا إِنَّهُ النَّبِيُّ r, فَأَتَتْ بَابَ النَّبِيِّ r فَلَمْ تَجِدْ عِنْدَهُ بَوَّابِينَ, فَقَالَتْ لَمْ أَعْرِفْكَ فَقَالَ: إِنَّمَا الصَّبْرُ عِنْدَ الصَّدْمَةِ الأُولَى
“Пайғамбар с.а.в бир қабр олдида йиғлаётган бир аёл ёнидан ўтаётиб: “Аллоҳдан тақво қил ва сабр қил”, дедилар. У танимасдан: “Қоч ёнимдан, сен менга ўхшаб мусибатланмагансан-да”, деди. Кейинроқ унга бу одам Пайғамбар с.а.в. эканлиги айтилганда, у кишининг эшиклари ёнига келиб, ҳеч қандай дарбонларни учратмай, тўғри ёнларига бориб: “Сизни танимабман”, деди. Шунда Пайғамбар с.а.в.: “Биринчи тўқнашувдаги сабр сабрдир”, дедилар” (муттафақун алайҳ).
Абу Ҳурайра ривоят қилган ҳадисда Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:
يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: مَا لِعَبْدِي الْمُؤْمِنِ عِنْدِي جَزَاءٌ إِذَا قَبَضْتُ صَفِيَّهُ مِنْ أَهْلِ الدُّنْيَا ثُمَّ احْتَسَبَهُ إِلاَّ الْجَنَّةُ
“Аллоҳ Таъоло айтади: “Қайси бир мўъмин бандамдан дунё аҳлидан энг хуш кўрган нарсасини (ёки кишисини) олиб қўйсам, кейин у сабр-қаноат қилса, унга берадиган мукофотим фақат жаннатдир””. (Бухорий).
Ато ибн Аби Рабоҳ ривоят қилади: “Менга ибн Аббос: “Сенга жаннати бир аёлни кўрсатайми?”, деди. Мен: “Ҳа”, дедим. У:
هَذِهِ الْمَرْأَةُ السَّوْدَاءُ, أَتَتْ النَّبِيَّ r فَقَالَتْ: إِنِّي أُصْرَعُ, وَإِنِّي أَتَكَشَّفُ, فَادْعُ اللَّهَ تَعَالَى لِي, قَالَ: إِنْ شِئْتِ صَبَرْتِ وَلَكِ الْجَنَّةُ, وَإِنْ شِئْتِ دَعَوْتُ اللَّهَ تَعَالَى أَنْ يُعَافِيَكِ, فَقَالَتْ أَصْبِرُ, فَقَالَتْ إِنِّي أَتَكَشَّفُ, فَادْعُ اللَّهَ أَنْ لاَ أَتَكَشَّفَ فَدَعَا لَهَا
“Мана бу қора танли аёл, у Пайғамбар с.а.в.нинг ёнларига келиб, менинг тутқаноқ касалим бор, тутиб қолганда очилиб кетиб қоламан, менинг ҳаққимга Аллоҳ Таъолога дуо қилинг”, деди. Пайғамбар с.а.в.: “Хоҳласанг сабр қил, жаннат сеники бўлади, хоҳласанг сенга шифо беришини сўраб, Аллоҳ Таъолога дуо қиламан” деган эдилар, у: “Сабр қиламан, фақат очилиб кетиб қолмаслигимни сўраб дуо қилинг”, деди ва Пайғамбар с.а.в. шундай дуо қилдилар”, деб ҳикоя қилди” (муттафақун алайҳ).
Абдуллоҳ ибн Аби Авфо (р.а.) ривоят қилади:
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ r, فِي بَعْضِ أَيَّامِهِ الَّتِي لَقِيَ فِيهَا الْعَدُوَّ, انْتَظَرَ حَتَّى إِذَا مَالَتْ الشَّمْسُ قَامَ فِيهِمْ, فَقَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ لاَ تَتَمَنَّوْا لِقَاءَ الْعَدُوِّ, وَاسْأَلُوا اللَّهَ الْعَافِيَةَ, فَإِذَا لَقِيتُمُوهُمْ فَاصْبِرُوا, وَاعْلَمُوا أَنَّ الْجَنَّةَ تَحْتَ ظِلاَلِ السُّيُوفِ, ثُمَّ قَالَ: اللَّهُمَّ مُنْزِلَ الْكِتَابِ, وَمُجْرِيَ السَّحَابِ, وَهَازِمَ الأَحْزَابِ, اهْزِمْهُمْ وَانْصُرْنَا عَلَيْهِمْ
“Пайғамбар с.а.в. душман билан рўбарў бўлган айрим кунларида кутиб турардилар. Қуёш ботгач, ўринларидан туриб: “Эй одамлар, душман билан йўлиқишни орзу қилманглар, Аллоҳдан офият сўранглар, йўлиқиб қолганингларда эса сабрли бўлинглар. Билингларки, жаннат қиличлар сояси остидадир”, дердилар. Кейин: “Қуръонни нозил қилган, булутни юргизадиган, душманларни маҳв этадиган Аллоҳим, уларни мағлуб қилиб, бизларга улар устидан ғалаба бер”, деб дуо қилардилар” (муттафақун алайҳ).
Сўзимиз сўнгида Аллоҳ Субҳанаҳудан барчаларимизни Ўзининг йўлида собитқадамлардан бўлишимизни ҳамда йўлиқаётган мусибатларимиз қаршисида қоқилмасдан, йиқилмасдан Ўзига ёруғ юз билан рўбарў бўлишимизни ёлвориб сўраб қоламиз!
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Ўзбекистондаги медиа офиси. Зайниддин
30.04.2017й.
Халифалик давлатини тилларингизга жойлаган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!
Ғарбнинг фисқ-фасод омили бўлмиш лойиҳаларини амалга оширишда Халқаро меҳнат ташкилотининг роли
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми