Ҳизб ут-Таҳрир – Судан вилояти расмий нотиғининг «Тўртлик баёноти ва йўқотилган суверенитет» номли матбуот анжуманидаги нутқи
Матбуот баёноти
Ҳизб ут-Таҳрир – Судан вилояти расмий нотиғининг «Тўртлик баёноти ва йўқотилган суверенитет» номли матбуот анжуманидаги нутқи
АҚШ, Саудия Арабистони, Бирлашган Араб Амирликлари ва Мисрдан иборат «Тўртлик» деб аталган давлатлар ташқи ишлар вазирлари томонидан (ҳижрий 1447 йил 20 робиулаввал, милодий 2025 йил 12 сентябр, жума куни) Суданга оид баёнот эълон қилинди. Унда асосий нуқталар қуйидагича баён этилди:
1 –Инсонпарварлик ёрдамларининг кириб келишини таъминлаш мақсадида уч ойлик гуманитар сулҳ эълон қилиш.
2 –Тўлиқ ва ошкора ўтиш жараёнини бошлаб, уни тўққиз ой ичида якунлаш ҳамда қонунийликка эга бўлган фуқаролик ҳукуматини тузиш йўлида қадам ташлаш.
3 –Судан бошқарувининг келажагини суданлик халқнинг ўзи белгилайди. Бу жараён тўлиқ ва шаффоф ўтиш йўли орқали амалга оширилиб, курашда иштирок этаётган ҳеч бир томоннинг назоратига топширилмайди.
Судан ташқи ишлар вазирлиги тўртлик баёнотига муносабат билдириб, (ҳижрий 1447 йил 21 робиулаввал, милодий 2025 йил 13 сентябр, шанба куни) баёнот эълон қилди. Унда қуйидагилар қайд этилди: «Судан ҳукумати урушни тугатишга хизмат қиладиган ҳар қандай минтақавий ва халқаро саъй-ҳаракатларни қўллаб-қувватлайди. Бироқ давлат суверенитети ва унинг қонуний муассасаларига ҳурматсизликни ўз ичига олган ҳар қандай аралашувни қабул қилмайди. Халқ ва юртни ҳимоя қилиш ана шу муассасаларнинг бевосита вазифасидир. Шунингдек, ҳукумат ўзини Тезкор қўллаб-қувватлаш кучлари билан тенг қўйишни рад этади».
Судан масаласи ва унинг ҳудуди устидаги кескинлашган халқаро курашни кузатиб бораётган ҳар бир киши бу урушни Америка бошқараётганини яхши англайди. Америка бу орқали инглизлар нуфузини йўқ қилишни, Суданни парчалашни ва айниқса Дарфурни алоҳида ажратиб ташлашни мақсад қилган. Аслида, Америка ва унинг Судандаги воситалари амалга ошираётган барча сиёсий ҳаракатлар инглизларга алоқадор шахсларнинг сиёсий саҳнага қайтишига олиб келиши мумкин бўлган ҳар қандай ҳаракатни бутунлай йўққа чиқаришга қаратилган. Шу боис «тўртлик»нинг бу вақтдаги фаолияти Британия тарафдорларининг Африка Иттифоқи комиссияси орқали ҳаракатга тушиши манзарасида юзага келди. Бу эса «Сумуд»ни яна сиёсий саҳнага қайтаришга қаратилган ҳаракатдир. Ишончли манбаларга кўра, Африка Иттифоқи Судан армиясини қўллаб-қувватловчи миллий кучлар ва «Сумуд» гуруҳини келаси йил 6 октябр куни Аддис-Абебада бўлиб ўтадиган «Суданликларнинг ўзаро мулоқоти» йиғилишига таклиф этган. Шу жараёнда, айниқса Африка Иттифоқи комиссиясида инглизлар тарафдорлари фаол ҳаракат қилиб, «Сумуд»ни қайта жонлантиришга уринишмоқда. Шу доирада Африка Иттифоқи вакили Маҳмуд Али Юсуф 2025 йил 12 сентябр, жума куни Абу-Дабида «Сумуд» раҳбари Абдуллоҳ Ҳамдук билан учрашди. «Судан Трибьюн»га маълумот берган «Сумуд» иттифоқи етакчи раҳбарларидан бирининг таъкидлашича, мазкур учрашувда можарони ҳал этишда Африка Иттифоқининг роли муҳокама қилинган. Шунингдек, суданликлар раҳбарлигида ва Африка Иттифоқи сояси остида ишончли сиёсий жараён юзасидан келишувга эришилган. Шу боис Америка «тўртлик» орқали ҳаракат қилиб, 2025 йил 10 март санаси билан белгиланган йўл харитасини қабул қилди. Мазкур йўл харитаси Суданнинг БМТдаги доимий вакили Ҳорис Идрис томонидан БМТ Бош котибига тақдим этилган эди. Америка эса Судан ҳукуматининг ўзи таклиф этган ушбу йўл харитасини «тўртлик» баёнотига айлантириб, ҳукумат билан Тезкор қўллаб-қувватлаш кучлари ўртасидаги келишувнинг асосий пойдеворига айлантиришга уриняпти. Бу мақсад уларнинг режаси тўлиқ пишиб етганидан сўнг амалга оширилиши кўзда тутилмоқда.
Судандаги сиёсий воқелик мана шундай аҳволда турибди. Бас, бундай бемаъни ва абсурд саҳнада «суверенитет» деган сўзга ўрин қолдими?! Биз Ҳизб ут-Таҳрир – Судан вилояти аъзолари қуйидаги фактларни очиқ баён этамиз:
Биринчидан: кофир мустамлакачи Ғарб Усмоний Халифаликнинг вайронаси устида Сайкс-Пико келишуви орқали майда давлатларни пайдо қилди. Судан ҳам ўша давлатлардан биридир. Бу кичик давлатлар мустамлакачилар манфаатига хизмат қиладиган тобе вужудлар бўлиб, улар устида мустамлакачи кучлар ўртасида доимий кураш кетмоқда. Бу курашда мустамлакачининг асосий қуроллари юртимиз Қуролли кучлари раҳбарлари, қўзғолончи ҳаракатлар ва очиқ ёки яширин ҳолдаги секуляр сиёсий доирадир. Мустамлакачининг қўл остида бўлган бу қуроллар ўзлари устидан ҳам ҳақиқий суверенитетга эга эмас экан, улар бошқараётган юрт қандай қилиб ҳақиқий суверенитетга эга бўлсин?!
Иккинчидан: адаштириш кофир мустамлакачининг энг хавфли қуролидир. Шу сабабли улар душманни дўст қилиб кўрсатмоқда ва бу душман ҳар бир давлатнинг ички ишларига ҳамда халқнинг ҳаётига бурнини суқмоқда; бир вақтнинг ўзида эса қардошни душманга айлантириб, унга қарши қотиллик машинасини ишга солмоқда. Шу боис душман элчилари ва вакиллари «юрт ва халқ манфаатини кўзлайдиган дўстлар» деган баҳона остида юртимиз майдонида эркин ҳаракат қилиб, ўз манфаатларини амалга оширишга интилишмоқда.
Учинчидан: бундай шароитда ақлли одам бу юртда суверенитет ҳақида қандай қилиб сўз юритиши мумкин?! Ахир Судан муаммолари БМТнинг барча агентликларида, айниқса Хавфсизлик Кенгашида, шунингдек, Африка Иттифоқи, Араб давлатлари Лигаси, IGAD, ана шу «Тўртлик», қўшни давлатлар ва ҳатто ALPS коалицияси доирасида муҳокама қилинаётган бўлса. Қачон икки давлат раҳбари ёки икки давлат ташқи ишлар вазири учрашмасин — уларнинг суҳбати албатта Судан масалалари ва муаммоларига бориб тақалади. Шундай экан, биз суверенитет ҳақида гапира оламизми?! Орамизда бирорта ақли расо киши қолмадими?!
Тўртинчидан: Халифалик йўқлиги туфайли суверенитет тушунчаси юртимиздан йўқолди. Энди у фақат кофир мустамлакачининг қуроллари – малай ҳукмдорлар ва сиёсатчилар томонидан тилга олинмоқда. Бу малайлар эса ўз хўжайинларининг манфаатларига зид бўлган лойиҳаларга тўсиқ қўйиш учун «суверенитет»ни баҳона қилиб тилга олишяпти. Бироқ қачонки хўжайинларидан жинояткорлик режаси келса, уни «мамлакат ва аҳолининг манфаатига ғамхўр дўстлар» деган ниқоб остида осонликча амалга оширмоқдалар!
Бешинчидан: ожиз давлатларда уруш оловини ёқаётганлар – мустамлакачи кофирлар, хусусан капиталистик дунё етакчиси Америкадир. Мустамлакачилар урушларни бошқаришни ўз манфаатларига хизмат қилдириш воситасига айлантиради, ожиз халқларнинг манфаатлари эса улар учун мутлақо аҳамиятсиз ҳисобланади. Бунинг натижасида мустамлакачилик янада мустаҳкамланиб, давлатларимиз парчаланиб кетмоқда. Шу боис ўз халқини сотган хоин малайдан бошқа ҳеч ким ўз юрти ишларига аралашиш учун кофир мустамлакачини ёки унинг минтақадаги малай давлатларини чақирмайди. Демак, ҳар қандай ёт кучдан ёрдам сўраш сиёсий жиҳатдан ўз жонига қасд қилиш билан тенгдир.
Олтинчидан: халқаро муносабатлар ўзаро тенглик ва баробарлик асосида қурилиши керак эмасми?! У ҳолда нега Судандаги ҳукуматларимиз билан ана шу давлатлар ўртасидаги муносабатларда тенглик ва баробарликни кўрмаяпмиз?! Ахир улар ўз элчиларини юртимизга юбориб, озиқ-овқат, кийим-кечак, ичимлик суви, дори-дармон, таълим каби ҳаётимизнинг майда-чуйда масалаларини ҳам, ҳатто Фашир шаҳри қамалини ҳам ҳукмдорларимиз билан муҳокама қилмоқда-ку! Масалан, «Sudafaks» сайтининг хабарига кўра, 2025 йил 10 сентябр куни Комил Идрис билан Британиянинг махсус вакили Ричард Кроудер ўртасида учрашув бўлиб ўтган.
Учрашувда Кроудер «ҳозирда Британиянинг устувор йўналишлари Фашир шаҳрида отишмаларни тўхтатиш ва инсонпарварлик ёрдамларининг фуқароларга тўсиқсиз етказилишини таъминлашдан иборат», деб таъкидлади. Шу билан бирга, у Лондоннинг Суданда тинчлик ва барқарорликка эришиш йўлидаги барча саъй-ҳаракатларни тўлиқ қўллаб-қувватлашини қатъий тасдиқлади. Бундай хабарларни қулоқларимиз эшитишга одатланиб улгурди. Сиёсий доирада эса бу ҳолатни қоралаётганлар йўқ, аксинча айримлар уни аралашиш эмас, балки ютуқ сифатида баҳоламоқда. Аммо Бурҳон ўз вакилини юбориб, Британия бош вазири билан ўша юртнинг ички муаммоларини муҳокама қила оладими? Қўлидан келадими? Албатта, йўқ! Шунинг ўзиёқ бизга иккиюзламачи эмас, балки ҳақиқий суверен давлат зарурлигини яққол кўрсатиб турибди.
Еттинчидан: Америка Судан масаласида ўзига рақобат қилаётган бирор кучни сезиши биланоқ ҳаракатга ўтади. Шу боис у «Тўртлик» баёнотини чиқартирди ва ортидан ўз махсус вакилини Африка Иттифоқига юборди. 2025 йил 18 сентябрда «Ал-Жазира нет» сайти хабар қилганидек, Америка президентининг Африка ишлари бўйича катта маслаҳатчиси Масъад Булус Суданга оид «Тўртлик» механизми бошқа ташаббусларни қўллаб-қувватловчи минбар сифатида хизмат қилишини, бироқ уларнинг ўрнини босмаслигини таъкидлади. Шу билан бирга, у Африка Иттифоқи Судан инқирозини ҳал этишда ҳамон асосий томон бўлиб қолишига қатъий урғу берди. Масъад Булус Аддис-Абебада Африка Иттифоқи комиссияси раиси Маҳмуд Али Юсуф билан ўтказган қўшма матбуот анжуманида шундай маълумот берди: «Тўртлик» бошқа майдонлар билан биргаликда параллел тарзда фаолият юритмоқда ва муайян ижобий натижаларга эришган. Айниқса, аниқ вақт жадвалларини ўз ичига олган ислоҳот йўл харитаси эълон қилинганидан кейин бу натижалар янада яққол кўрина бошлади. Афтидан, Америка «Суданликларнинг ўзаро мулоқоти» чақириқларини тўсиш ниятида. Чунки Британиянинг одамлари бу мулоқотни ўзларининг «Троя оти»га айлантириб, «Сумуд» орқали ўз малайларини Судан сиёсий саҳнасига қайта киритишни кўзламоқда. «Муҳаққиқ» сайти хабар қилишича, Миллий ҳаракат кучлари раҳбари доктор Тижоний Сисий келаси 6 октябрда Аддис-Абебада Африка Иттифоқи раҳнамолигида ўтказилиши режалаштирилган «Суданликларнинг ўзаро мулоқоти»га тайёргарлик йиғилишларида миллий кучларнинг иштирок этиши қийин эканини таъкидлаган. Унинг сўзларига кўра, суданлик миллий кучлар Африка Иттифоқи томонидан тақдим этилган бу чақириқнинг ўзи ва унинг шакли юзасидан жиддий эътирозларга эга. Шубҳасиз, бу ҳолат юртимизнинг халқаро кураш майдонига айланиб қолганининг энг яққол далилидир!
Эй сиёсий ва ахборот майдонларида фаолият юритувчи азизлар!
Биз рошид Халифаликни барпо этиш орқали исломий ҳаётни қайта бошлашга муҳтожмиз. Рошид Халифалик сиёсий муҳитни мунофиқлар ва малайлардан тозалайди, кофир мустамлакачи Ғарбнинг – капиталистик системаси ва манфаатпараст менталитети билан бирга – нуфузини юртимиздан бутунлай супуриб ташлайди. Шу орқали биз фақат Аллоҳга бўлган ҳақиқий ибодатнинг таровати ва бандаликнинг ҳақиқий маъносини ҳис этамиз ҳамда суверенитет (қонун ишлаб чиқиш ҳуқуқи) фақат шариатники бўлган ҳаётда яшаймиз. Бу давлатни иззат ва шарафимизни қайта тиклайдиган мардлар бошқаради; шунда биз яна инсоният орасида энг хайрли Уммат мақомига қайтамиз. Шу боис, келинг, эй биродарлар, шу йўлда фаол бўлиб, амал қилувчи, даъват этувчи ва хушхабар етказувчи сифатида ҳаракат қилайлик. Зеро, дунё ва охиратнинг икки яхшилиги мана шу ишдадир.
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَجِيبُواْ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمۡ لِمَا يُحۡيِيكُمۡ﴾
«Эй мўминлар, Аллоҳ ва Унинг Росули сизни абадий ҳаёт берадиган нарсага даъват қилар экан, уни қабул қилинглар» [Анфол 24]
Иброҳим Усмон (Абу Халил)
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Судан
вилоятидаги расмий нотиғи
