بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

Саволга жавоб

Трампнинг Путин билан Аляскада учрашуви

Савол: AҚШ президенти Трамп ва Россия президенти Путин 2025 йил 16 август куни Aляскада учрашди.Улар асосий масалаларда келишувга эришдими? Ушбу учрашув икки давлат ўртасидаги муносабатларга қандай таъсир қилади? Украинагачи? Унинг халқаро майдонда Европа ва Хитойга қандай таъсири бўлади?

Жавоб: Саволларга аниқ жавоб бериш учун қуйидаги ишларни кўриб чиқамиз:

1. Сўнгги ўттиз йилликда Aмерика билан Россия ўртасидаги муносабатлар аста-секин 1991 йилда Совет Иттифоқи парчаланишидан олдинги дунё тақдирини назорат қилган икки буюк давлат ўртасидаги муносабатлар даражасидан ўзгариб, Россиянинг халқаро майдондан чекиниши, ўз қобиғига ўралиб олиши ва Aмерика Россиянинг қулаши қанчалик чуқурлашишини кузатиб, унинг собиқ совет иттифоқидаги нуфузи остида бўлган минтақаларни тортиб олиши даражасигача етди. Шундан кейин рус президенти Путин Россиянинг халқаро нуфузга эга буюк давлат мақомини тиклашга урина бошлади, Aмерика эса  буни рад этди. Икки давлат мақсадлари ўртасидаги чуқур зиддият белгиси сифатида 2022 йилда Украинада уруш аланга олди, Россия бу уруш орқали ўзининг халқаро мавқеини куч билан кўтармоқчи бўлган бўлса, Aмерика Украинани қўллаб-қувватлаш билан Россияни буюк давлатлар қаторидан ўчириб ташламоқчи бўлди. Бу ҳолат Байден маъмуриятининг охирги давригача давом етди. Трамп яна AҚШ президенти бўлгач, Aмерика сиёсати “компаси”ни яна Хитойга қарши йўналтира бошлади, Россия билан кескинликни юмшатмоқчи эканлигини эълон қилди ва Украинадаги урушни 24 соат ичида тўхтатишга қодирлигини, бу уруш уники эмас, Байденнинг уруши эканлигини даъво қиладиган бўлди. Ва бу билан Америка Трамп даврида Россия билан бўладиган муносабатларга мойиллик кўрсата бошлади. Бу мойиллик президент Трампнинг Украина президенти Зеленскийни бир неча бор камситишида яққол кўринди. У  Aмериканинг Украинани ҳарбий қўллаб-қувватлашини кескин танқид қилди ва Европа давлатларидан Украина борасида молиявий ва ҳарбий масъулиятни ўз зиммаларига олишни талаб қилди.
2. Украина уруши, ҳақиқатан, Россиянинг халқаро обрўсини заифлаштирди. Унинг армияси Украинада ўта муҳим, шошилинч мақсадларни амалга оширишдан ожиз бўлиб кўринди, Қора денгиз флотининг деярли ярми синди, Россиянинг энг ичкарисидаги стратегик базаларига зарба берилди. У ўзининг қуруқликдаги қўшинлари техника ва генералларидан иборат муҳим таркибий қисмидан маҳрум бўлди. Аммо ҳали Россия мағлубиятга учрамади ва “чумоли” юриши билан бўлса ҳам, Украина ичкарисига кириб боришга қодирлигича қолмоқда. Бироқ, худди НAТО давлатлари билан уруш ҳолатига кириб қолгандек НAТОнинг ҳарбий қудратига дуч келган Россия, норозилик билдиришга ўтди, баъзида ядровий урушга оид баёнотлар билан чиқиб, ҳарбий-ўқув тайёргарликлари ҳам ўтказа  бошлади, бу эса ўта хатарли бўлиб, Aмерика истагидаги иш эмас эди. Шу маънодаки, Украина уруши ядровий урушга айланиб кетиш хавфини юзага чиқарди.. Дарҳақиқат, Украинадаги уруш Россия президенти Путинни Хитой билан стратегик шерикликни кучайтиришга ундади. Гарчи бу тенденция AҚШ томонидан кутилган бўлса ҳам ва Хитой, Aмерика ва Европа билан бўлган асосий савдо алоқаларини бой бермаслик учун Россияга айни самимият билан жавоб бермаган бўлса-да, бироқ дунёнинг қайтадан икки лагер кўринишида тақсимланиши – Aмерика (реал вазиятни ҳисобга олган ҳолда) йўл қўядиган энг сўнгги ҳолатдир. Шу шарт биланки, Хитойнинг иқтисодий қудрати Россиянинг ҳарбий қудрати билан  битта лагерда жамланиб, бир-бирини тўлдирмаслиги керак.
3. Россия Американинг Украина майдонида у учун режалаштираётган стратегик мағлубиятдан хавотирга тушгани унинг ракета ва ядровий қуроллар билан қуролланишни кучайтиришига туртки бўлди. Қолаверса, Америка билан тузилган ядровий келишувлар, 2019 йилда ўрта масофага учадиган ракеталарга оид келишувдан Америка чиқиб кетганидан кейин, минимум даражага тушиб қолганди. Бундан ташқари, Россия Украинадаги урушга гипертовушли ракета системаси билан бирга, 2024 йилда юқори даражада вайрон қилувчи “Орешник” ракетасини ҳам олиб кирди. Якунда, Путиннинг Трамп билан учрашувидан бироз олдин Россия ядровий двигателли, қитъалараро қанотли ракета синовларини ўтказганини эълон қилди. Америка Россиянинг бу синовларга тайёргарлик кўраётганидан хабардор эди. Бу эса Америкага хатар туғдириши, унинг мақтаниб келган ва миллиардлаб маблағ сарфлаган ракета қалқонини йўққа чиқаришидан ташқари, иқтисодий жиҳатдан қанчалик қимматга тушмасин, Россия ҳануз янги стратегик ҳарбий пойгада давом этаётганини Aмерикага яна бир бор таъкидлаб турибди. Ушбу ҳолат Aмерикадан Россиянинг бу соҳада илдамлашини тўхтатиш ва совуқ уруш даврига ўхшаш қуролланиш пойгасининг олдини олиш учун у билан келишувга эришишни талаб қилади.
4. Россия Украинада эҳтимолий ҳарбий мағлубият билан юзма-юз келди. Қандайки, унинг армияси ҳақидаги “буюк давлат армияси” деган тасаввур чил-парчин бўлди, у Украина армиясини мағлубиятга учрата олмади. Бу уруш ҳужум ва чекиниш майдонига айланиб қолди, яъни Россия ҳал қилувчи куч, деган ўзига хослигини йўқотди. Бу эса унинг халқаро обрўсига путур етказди. Россиянинг Украинада ҳарбий заифлиги очиқ кўриниб қолди. Бундан ташқари, у Ғарбнинг қаттиқ санкциялари пакети остига ҳам тушиб қолди.  Санкциялар уни глобал иқтисодиётдан деярли чиқиб кетиш ҳолатига келтириб қўйди ва халқаро миқёсда изоляцияга солиб, яккалаб ташлади. Рус президенти – Халқаро жиноий суднинг ҳибсга олиш ҳақидаги буйруғи сабабли – мамлакат ташқарисига ҳам бемалол чиқолмай қолди.. Шунга биноан, Россия Украинадаги урушда стратегик мағлубиятга дуч келиш шарпасини ўзидан даф қилиш учун бор иқтисодий ва ҳарбий потенциалини ишга солди, иқтисоди уруш иқтисодига айланди. У ўзининг халқаро мақоми қандай бўлишини Украинадаги уруш белгилайди, деб ҳисоблайди. Аммо мағлубият шарпаси уни тарк етмади. Унинг энг қаттиқ қўрқуви – ишлар ривожи НAТОнинг аралашувига олиб бориши ва ўзи билан бевосита тўқнашувга мажбур этиши эди.  Бунга эса, фақат ядро қуролларини ишга солиш билангина қодир бўлади. Лекин бу қуролларни ишга солиш хатарли, ниҳоятда хатарли. Шунинг учун Aмерика президенти Трамп ҳокимият тепасига келиб, Россия билан хушмуомала бўлиб, президентини мақташга ўтгач, енгил нафас ола бошлади. Чунки бу ҳол Американинг Россияни стратегик мағлубиятга учратиш режаларидан бошқа томонга бурилганини акс эттирарди. Катта эҳтимол билан, Россия Трампнинг таклифларини – бу таклифлар унинг ҳолдан тойишига чек қўядигандек – қабул қилишни ўйлаб кўрган кўринади. У Трамп Россиянинг халқаро саҳнага қайтиб олиши учун очган эшикни диққат билан кузатмоқда ва унинг ёпилиб қолишидан хавотирланиб, асабларини зўрға жиловламоқда, у ичкарига киришни истамоқда.
5. Aмерика Россиянинг иккиланаётгани, шошилмаётгани, урушни тўхтатмоқчи эмаслигини кўргач, Ғарбда эса “Путин шунчаки Трампнинг сўнгги ташаббуси ва унинг Украинадаги урушни тўхтатиш истагидан фойдаланмоқда” деган овозлар янграгач, Америка президенти Россияга Украинадаги урушни тўхтатиш учун 50 кун муҳлат берганини эълон қилди. Россия бу муҳлатдан ташвишга  тушиб, изоҳ  талаб қилган бўлса-да, лекин у ушбу муҳлат ичида – ундан охиригача фойдаланиб қолиш илинжида – шошилмасликда давом этди. Бу эса Америка президентини юз ўгириш билан таҳдид қилишга, яъни эшикни ёпиб, Байден маъмурияти позициясига қайтиш билан таҳдид қилишга мажбур қилди. Трамп бу муддатни бор-йўғи 10 кун қилиб  қисқартиришини эълон қилди. Россия буни, собиқ президент ва Хавфсизлик кенгаши раиси ўринбосари Димитрий Медведев таъбири билан айтганда, уруш сари бир қадам, сифатида кўрди. Медведев Америкага Россиянинг "ҳалокат келтирувчи ядровий қўли"ни эслатди. Aмерика президенти эса даҳанаки жангга киришиб, унинг “ўта хавфли ҳудудга кириб бораётгани” билан огоҳлантирди. Американинг тескари бурилиш ва Украинани янгидан қўллаб-қувватлаш йўлига ўтиш ҳамда Россияга қарши, ундан нефт сотиб олаётган ҳар бир давлатни ва хоссатан Хитойни ҳам ўз ичига оладиган янада қаттиқ санкцияларни жорий қилиш таҳдиди янграши билан, айни шу пайтда Москвада “соат” қарор қабул қилиш зарурлиги ҳақида бонг урди.
6. Шундай қилиб, Россия Америкага ён беришга шошилиш зарур эканлигини ҳис қилди. Чунки у AҚШнинг Украинани янгидан кучли қўллаб-қувватлашга киришишини истамайди. Сабаби, бу уни янада ҳолдан тойдиради ва Россия президент Трамп тақдим этган халқаро изоляциядан чиқиш имкониятини қўлдан бой беради. Россиянинг Хитойга нисбатан шубҳалари ҳақида-ку гапирмаса ҳам бўлади.Чунки, Хитойга арзон рус нефтидан фойдаланиш ва ёки Aмерика билан қилаётган савдо алоқаларидан бирини танлаш ихтиёри берилса, аниқки, иккинчисини танлаган бўларди. Чунки у ушбу алоқалардан кўпроқ фойда кўради. Қолаверса, Трампнинг тинчлик таклифи Россияга – худди 1945 йилдаги Ялта конференциясига ўхшаб – Aмериканинг якка ўзи билан бўладиган келишувдан нимани хоҳласа, ўшани олишини таъминлайди. Россия бу жараёнга бошқа томонларни – на Европани ва на Украинани жалб қилмоқчи эмас. Аксинча, Aмериканинг ўзи билан келишув тузиб, сўнгра уни бошқа томонларга факт сифатида тақдим этмоқчи. Шундай қилиб, Россия ўзига муҳлат берилиш ғоясига чек қўйиш учун Трампнинг махсус вакили Уиткофф билан учрашишни сўрашга шошилди. Бу эса ундан, албатта, ўзининг айрим талабларидан воз кечишини тақозо қиларди.. Президентлар ўртасидаги саммитни тасдиқлаш арафасида ва унга қисқа тайёргарлик кўриш чоғида ҳар икки томон ҳам ушбу учрашувни ўтказиш истагида эканини намойиш этди. Трамп Россиянинг талабини қабул қилди ва махсус вакили Уиткоффни Москвага юборди. Трамп имкониятлар, Россия билан Украина ўртасида ҳудудлар алмашинуви ва чегаралар ҳақида гапирган бўлса, Россия Aмериканинг самимийлигидан сўз очди: “Путиннинг айтишича, Москва тинчлик ўрнатиш учун шарт-шароит яратиш устида ишламоқда, Қўшма Штатлар эса Украинадаги вазиятни ҳал қилиш учун самимий ҳаракат қилмоқда. Путин Вашингтон билан стратегик ҳужум қуролларини чеклаш бўйича келишувларга эришиш муҳимлигини таъкидлади. Al Jazeera Net 14.08.2025”. Россия Трампни мамнун қилиш учун саммит Aляскада, яъни Aмерикада ўтказилишига рози бўлди: “Трамп Россия президенти Владимир Путиннинг у билан учрашиш учун Aляскага келиши ҳақидаги қарорини “катта ҳурмат ишорасига эга хатти-ҳаракат” деб баҳолади. RТ, 12.08.2025”.
7. Лекин – иккинчи томондан –Трамп Оқ уйга келганидан бир неча ой ўтиб ҳам, Россиянинг шошилмаганини кўрган Aмерика, саммитнинг Россия томонидан бир қатор ён беришларсиз бўлиб ўтишини истамади. Трамп, бу саммит “разведка қилиб кўриш” эканлигини ва Путин Украинадаги урушни тугатиш борасида жиддийми ёки йўқми, биринчи дақиқаларданоқ билиб олишини айтди. У саммитнинг муваффақиятсиз бўлиши оқибатидан огоҳлантириб, бунинг эҳтимолини 25%  баҳолади ва бу нарса жиддий оқибатларга олиб келиши мумкинлигини айтиб, Россияга таҳдид қилди: “Aмерика президенти Доналд Трамп чоршанба куни россиялик ҳамкасби Владимир Путинни, агар у Украинада тинчлик ўрнатиш саъй-ҳаракатларига тўсқинлик қилса, бу ҳолат “жиддий оқибатларга олиб келиши” билан таҳдид қилди ва уларнинг Aляскада жума куни ўтказилиши режалаштирилган учрашуви сезиларли натижа бермаса, иқтисодий санкциялар жорий қилиши мумкинлигига ишора қилди. Трамп изоҳ бериб, Путин билан бўладиган учрашув Украина президенти Владимир Зеленский ҳам иштирок этадиган иккинчи учрашувга “замин ҳозирлаш” эканини айтди ва унинг ўтказилиши Aляскадаги учрашув натижаларига боғлиқлигини таъкидлади. Arab 48, 14.08.2025”. “Шундан сўнг AҚШ президенти Доналд Трамп Владимир Путин билан бўладиган саммитни – Aлясканинг Aнкориж шаҳрига иккаласининг етти йилдан бери биринчи учрашувини ўтказиш учун йўл олиши олдидан –  “ставкалар жуда юқори” деб баҳолади… Трамп  ўт очишни “ жуда тез суръатда” тўхтатилишини кўриш истагида эканлигини билдирди. Independent Arabia 15.08.2025”. Трамп, агар Путин жиддий бўлмаса, Aляскадан Вашингтонга ўша заҳотиёқ қайтиб кетишини айтди. “AҚШ президенти Доналд Трамп жума куни Aлясканинг Aнкориж шаҳридаги Эльмендорф ҳарбий ҳаво кучлари базасига келди. Трамп, агар Россия президенти Владимир Путин билан бўладиган саммит кўнгилдагидек кечмаса, уни тарк этишини айтди. CNN Arabic, 2025 йил 15 август”. Унинг учрашувни тарк этиши ҳақидаги бу баёноти Трамп билан учрашиш учун Aмерикага келган президент Путинни таҳқирлаб, камситишнинг бир туридир!
8. Бу баёнотларнинг барчаси мазмунида, Россиянинг ён бериши зарурлиги ҳақида унга босим ўтказиш мазмуни ётибди. Чунки у (яъни Трамп) Россияга жиддий оқибатлар бўлиши, санкциялар жорий этиш, учрашувни тарк қилиш билан таҳдид қилди. Яъни, бу иккиси ўртасидаги учрашув ўтмишда Совет давлати ва Aмерика раҳбарлари ўртасидаги муҳим учрашувларда бўлгани каби тенглар учрашуви бўлмади. Бу икки гигантнинг учрашуви бўлмади, у ҳатто AҚШ-Хитой саммити даражасига ҳам кўтарила олмади. Унда Американинг такаббурлигини мустаҳкамлаш, Россиянинг бўйсунишини талаб этилиши, қўйилаётган шартлар, белгиланаётган муҳлатлар, Aмериканинг таҳдидлари –  буларнинг барчасини Россия қабул қилаётгани унинг янги мавқеи қанчалик паст эканлиги англатади. Россия президенти Трамп билан учрашиш учун – учрашув учинчи мамлакатда бўлиши ўрнига – Америкага сафар қилди. Россия президенти Путиннинг барча халқаро учрашувларда доим ўзи билан бирга олиб борадиган махсус машинаси бўла туриб, Америка президентининг шахсий машинасига ўтириш таклифини қабул қилиб, протоколга хилоф иш тутилганлиги – Россиянинг бўйин эгганлигига, стратегик йўқотишларини минималлаштириш учун Трамп билан илиқ муносабатларга киришишга  муҳтожлигига далолат қилади ва бу катта эҳтимол билан шундай ҳамдир.. Буни AҚШ-Россия алоқаларида Байден маъмурияти жорий қилган катта узилиш ва келишмовчиликлар борлигига қарамай, Россия  президенти Трампни қизиқтириб, уни ўзига оғдиришга қаттиқ урингани ҳам тасдиқлаб турипти. Путиннинг ёрдамчиси Юрий Ушаков:(“Россия ва Қўшма Штатлар ўртасидаги ҳамкорлик ҳали фойдаланилмаган улкан потенциалга эга” – деди ва Россия делегацияси таркибига президент ёрдамчиси Юрий Ушаков, ташқи ишлар вазири Сергей Лавров, молия вазири Aнтон Силуанов, Россия тўғридан-тўғри инвестициялар фонди раиси Кирилл Дмитриев кирганини кўрсатиб ўтди. RT, 14.08.2025 йил”). Бу – Россия заифлигининг нишонаси бўлиб, Aмерика ундан, албатта, унумли фойдаланади. Россия президенти Путиннинг учрашувдан кейинги баёнотларида ушбу заифликка ва икки давлат ўртасида давом этаётган кескинликдан Россия чуқур хавотирда эканлигига ишора бўлиши мумкин: Россия президенти матбуот конференциясидаги нутқини, сўнгги йилларда Россия-Aмерика муносабатлари ёмонлашганини тан олишдан бошлаб, бундай деди: "Маълумки, тўрт йилдан бери Россия ва AҚШ ўртасида ҳеч қандай саммит ўтказилмади, бу жуда узоқ давр. Бу даврда икки томон ўртасидаги муносабатлар анча оғир кечди. Келинг, очиқ тан олайлик, улар совуқ уруш давридан бери ўзининг энг паст даражасига тушди. Ишонаманки, бу албатта, бизнинг мамлакатларимизга ҳам, бутун дунёга ҳам ҳеч бир наф  келтирмайди". У қўшимча қилиб: “Икки давлат раҳбарларининг шахсан учрашувини кутиш узоққа чўзилди”. – “Музокаралар конструктив ва ўзаро ҳурмат муҳитида ўтди, улар кенг қамровли ва жуда фойдали бўлди” – деди. CNN Arabia, 16.08.2025”.
9. Хулоса шуки, Трамп ва Путиннинг учрашуви қандай борганини, оммавий ахборот воситалари нималарни ёритганини чуқур ва атрофлича ўрганадиган бўлсак, учрашувда қуйидаги масалалар муҳокама қилинганини айтишимиз мумкин:

а. Украина: бу – гарчи ягона бўлмаса-да, энг кўзга кўринган, энг машҳур ва энг қизғин мавзу. Россия Украинанинг НAТОга қўшилмаслиги ва Россияга таҳдид соладиган даражада кучли армияга эга бўлмаслиги ҳақидаги қаттиқ хавфсизлик талабларига қарамай, саммит аниқ-равшан бир келишувнинг асосий чизгилари(контексти)ни чизиб берди. Унинг бир томони – Россиянинг келажакда Украинага агрессия қилмаслик мажбуриятини олгани бўлди:(Путин Украина хавфсизлигини таъминлаш зарур, деган фикрга қўшилишини таъкидлади. У шундай деди: “Мен Америка президенти Доналд Трампнинг Украина хавфсизлигини таъминлаш зарур, деган фикрига қўшиламан ва биз табиийки, бу борада ишлашга тайёрмиз”. Шунингдек  у: “Умид қиламанки, биз биргаликда эришган келишув ушбу мақсадни рўёбга чиқаришга ҳисса қўшади ва Украинада тинчлик ўрнатиш сари йўл ҳозирлайди”,  деб  қўшимча қилди CNN Arabia, 16.08.2025). Aмерика президенти ўзининг Путин билан учрашувини 1 дан 10гача шкалада 10 баллга баҳолагани ҳам келишув мавжудлигини тасдиқлайди (Sky News 16/8/2025). Aмерика урушни тўхтатишга замин ҳозирлаш учун Украинадаги урушни музлатиши у ўз зиммасига Украина армиясига берилаётган америка ва ғарб ҳарбий ёрдамини босқичма-босқич камайтириш мажбуриятини олишини тақозо қилади. Ва шундан кейин, ўт очишни тўхтатиш эълон қилинади. Эҳтимол бу, бир неча ҳафта ичида Трамп ва Путин Украина президенти Зеленский билан биргаликда ўтказадиган навбатдаги саммитда рўй беради. Кейин эса Украинадаги можарони “паст олов”да ҳал қилишга ҳаракат қилинади. Бу бир неча йиллар давомида амалга ошиши мумкин.. Яъни, Aмерика якуний ечимни кейинга қолдирмоқда, ўт очишни тезда тўхтатишни ва якуний ечим узоқ йиллар давомида бўлишини истамоқда. Бу вақт мобайнида Aмерика Украинани ўз ерлари ва ҳудудларидан воз кечишга мажбурлайди. Ва бу Россиянинг бошқа масалаларда Aмерикага қанчалик ён беришларига қараб бўлади. Америка Украинанинг Россия назорати остидаги ҳудудларини тан олиш билан Россиянинг “сўлагини оқизмоқчи”га ўхшаб турибди. Бунинг учун Россия, албатта, Aмериканинг шартларини қабул қилиб, уни рози қилиши керак бўлади.

б. AҚШ – Россия нормал муносабатларини тиклаш: Бу жараён 2025 йил апрел ойида Истанбулда бўлиб ўтган учрашувдан бошланган эди, энди эса унинг импульс олиб, жадаллашиши кутилмоқда. Катта эҳтимол билан, бу жадаллашиш мамлакатлар ўртасидаги иккинчи учрашувдан кейин бўлади. Учрашувда, ўт очишни тўхтатишни эълон қилиш мақсадида улар қаторига  Украина ҳам қўшилиши мумкин. Алоқаларни  нормаллаштириш қолган стратегик масалалар бўйича музокараларга йўл очиш учун Америка олдидаги кечиктириб бўлмас зарурат ҳисобланади.

в. Қуролланиш пойгаси ва стратегик куч: Ҳар икки томоннинг унга бўлган эҳтиёжини ҳисобга олинса, қурол-яроғ, ядровий стратегик қудрат ва ракеталар бўйича музокараларнинг дарҳол бошланиши эҳтимоли жуда юқори. Россия бугун Хитой ҳам ушбу музокараларга қўшилиши сабабли Американинг олдинги шартига рози бўлиши мумкин. Шунда музокаралар уч томонлама бўлади. Боиси шуки, бундан олдинги Россия-Америка келишувлари икки ҳарбий гигант ўртасида бир неча ўн йиллар олдин тузилган шартномаларнинг давоми эди. Америка Хитой гигантини музокараларга жалб қилмоқчи бўлгани учун ҳам уларни бекор қилди. Айниқса, Хитой бугун ядровий қуролланиш программаларини амалга ошираётган экан, албатта, булар яқин орада унинг икки гигант –  Америка ва Россия билан бир қаторда туришига имкон беради. Чунки Хитойнинг ядровий программаси 2030 йилгача мингга яқин ядровий каллакларга эга бўлишига олиб келади. Яъни, Хитой бир неча йил олдин Британия ва Франция каби ўрта даражадаги ядровий кучларни ортда қолдирди.. Шунга кўра, демак, стратегик қуроллар бўйича рус-америка музокараларида иштирок этишга Хитойни ҳам таклиф қилишдан Россияни ноқулай аҳволга соладиган барча сабаблар йўқ бўлди, деб ҳисоблаш мумкин. Бу эса Американинг Россия-Хитой коалициясини парчалаш йўлидаги қадамларидан бирини акс эттиради.. Шулардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, демак, Американинг Россия ва Хитой ўртасидаги коалицияни бузишдан умиди катта. Лекин буни бевосита ўзининг йўл-йўриқлари билан амалга оширмоқчи эмас. Чунки бундай қилса, Россиянинг ғашига тегиб, уни ранжитиб қўйиши мумкин. Аксинча, буни Россия билан яқинлашиш қадамлари орқали амалга оширмоқчи. Ана шунда у Хитой-Россия иттифоқини аста-секин заифлаштиришга эришади.

10. Охирида шуни айтамизки, куфр давлатлари дунёга ҳукмрон бўлиб олиб, раҳбарлари учрашувлар ўтказиб, муҳокамалар қилаётганини, режалар тузаётганини кўриш аламлидир… Бутун инсонлар учун чиқарилган энг яхши уммат бўлмиш  Ислом Уммати эса ўтириб қолган, халқаро ҳодисаларга унинг  ҳеч бир таъсири йўқ, ҳатто ўзининг масалалари бўйича ҳам мустақил ҳукм чиқариб, ҳал қилишга қодир эмас! Аксинча, уларни идора қилиш-бошқариш мустамлакачи кофирларнинг қўлидадир!

Асосий муаммо – икки миллиардга яқин бу Умматнинг бошсиз тана бўлиб қолганидир. Умматни бирлаштирадиган Халифалик қоим эмас. Унинг ишларини ғамхўрлик билан бошқарадиган, ортида туриб жанг қилинадиган ва у балан ҳимоя ҳосил қилинадиган Халифа бугун йўқ! Шунга қарамай, Халифалик, Аллоҳ субҳанаҳунинг ваъдаси ва Росули ﷺ нинг башорати туфайли, Аллоҳнинг изни ила, албатта, ҳаёт майдонига қайтади. Лекин Аллоҳнинг суннати-қонунияти – самодан малоикалар тушиб, биз учун Халифаликни тиклаб беришларини, Уммат эса ҳаракат қилмай тек ўтираверишини тақозо қилмади. Балки, биз ҳаракат қиламиз, Аллоҳ таоло малоикаларни бизга ёрдам учун туширади.. Ўз аҳлини алдамайдиган етакчи Ҳизб ут-Таҳрир Халифаликни тиклаш учун Умматни ўзи билан бирга ҳаракат қилишга чақиради. Ўшанда Ислом ва мусулмонлар азиз бўлади, куфр ва кофирлар эса хор бўлади.

﴿وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

“Ўша кунда мўминлар Аллоҳ ғолиб қилгани сабабли шодланурлар. (Аллоҳ) Ўзи хохлаган кишини ғолиб қилур. У қудрат ва раҳм-шафқат эгасидир”. [Рум: 4-5]

25 сафар 1447ҳ

19 август 2025м

0

0

Related posts:

Америкадаги сайловларда Трампнинг ғалаба қозонгани! Трамп ва НАТО саммити АҚШдаги президентлик сайловлари натижалари Марказий Африкадаги кураш ҳақиқати!