Ўзбек режими қачон ўз фуқаролари ҳимояси устида бош қотиради?
Ўзбек режими қачон ўз фуқаролари ҳимояси устида бош қотиради?
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Хабарларга кўра, Россия қамоқхоналарида бугунги кунда минглаб ўзбекистонлик фуқаролар сақланмоқда. Ўзбекистон ТИВ Консуллик-ҳуқуқий департаменти бошқармаси раҳбари Мунира Низомованинг маълумот беришича, уларнинг қарийб 60 фоизи гиёҳванд моддалар савдоси ёки олиб ўтиш, яна 12 фоизи жинсий зўравонлик билан боғлиқ айбловлар асосида қамалган. Низомова бундан хулоса чиқариб, аэропортларда ўзбекистонликларнинг соатлаб текширувларда ушлаб турилиши ва Россия шаҳарларида рейдларнинг кучайишини мигрантларнинг қонунларга риоя қилмагани, маҳаллий урф-одат ва қоидаларга ҳурмат билан ёндашмагани билан боғлади. Шу тариқа у амалда Россиянинг зўравонлик сиёсатини ва бу сиёсатга нисбатан ўзбек ҳукуматининг шармандали позициясини оқлаб, айбни ўз фуқароларига юклади.
Низомова келтирган рақамлар ва айбловлар ортида Путин режимининг сиёсий ўйинлари турганини жуда яхши биламиз. Россия ҳуқуқ-тартибот органлари узоқ йиллардан бери “доказательная база”ни сунъий яратиш орқали мигрантларни қамоққа ташлаб келаётгани ҳақида кўплаб мустақил манбаларнинг тадқиқотлари бор. Шу билан бирга, кўп ҳолларда полиция наркотикларни айнан ўзи ташлаб ёки махсус ёлланган аёллар орқали “зўрлаш” сценарийсини уюштириб, сохта айбларни ёпиштириш амалиёти йўлга қўйилган.
Россиянинг Украинадаги уруши бошлангач, мигрантларни қамоқдан “мобилизация” орқали фронтга олиб чиқиш жараёни авж олди. Айрим хабарларда, айнан қамоқдаги ўзбекистонликларга “жазо ўрнига фронт” таклифи берилгани айтилади. Бунинг ортидаги асосий мақсад – Россия армиясини тўлдириш учун инсон ресурсларини яратиш ва мигрантлардан сиёсий босим қуроли сифатида фойдаланишдир.
Бу каби вазиятда, Мунира Низомованинг бундай чиқиши мутлақо шармандали ва Москва манфаатларига очиқдан-очиқ хизмат қилишдир. У фуқароларнинг ҳуқуқий ҳимояси билан шуғулланиш ўрнига Путин режимининг репрессив сиёсатини легаллаштириш билан овора. Аслида, Низомова мисолида Мирзиёев ҳукуматининг позицияси яққол кўриниб турибди. Ўзбек ҳукумати Россия билан муносабатларини бузмаслик учун ўз фуқароларининг ҳуқуқини ҳимоя қилишдан деярли воз кечяпти. Бу позицияни Россия қўллаб- қувватлайди ва ўз истаганини қилаверади: қамайди, урушга олиб кетади, аэропортларда соатлаб қийнайди. Масалан, куни кеча Липецк вилоятида колониядан қочиб кетган 29 ёшли ўзбекистонликнинг полиция ходимига қаршилик кўрсатганлиги учун 10 йилга қаттиқ тартибдаги колонияга ҳукм қилиниши бунга яққол мисол. Бу оддий қарор эмас, балки сиёсий қўрқитиш ва Москванинг ўз “хўжайинчилиги”ни намойиш қилишидир. Агар ўзбек режими бу “пахтакорлик” сиёсатини давом эттирса, Россия қамоқхоналари янада ўзбекистонликлар билан тўлиб-тошиши ва уларнинг тақдири уруш майдонлари билан боғланиб кетиши ҳеч гап эмас!!!
Аэропортларда соатлаб текширувда қолаётган болали аёллар, сохта айбловлар ортида узоқ йиллик жазога маҳкум этилаётган йигитларнинг тақдири тўғридан-тўғри Ўзбекистон ҳукуматининг елкасига юкланади. Чунки ўз фуқаросини ҳимоя қилмаган давлатнинг сукути, унинг жиноятга шериклиги кабидир.
Бу ҳолда, Москва мигрантлар мисолида ўзининг геосиёсий босимини яна ҳам кучайтиради ва улар Россия қўлидаги “қўрқитиш қуроли” сифатида қолаверади.
Исломда давлат – раъият(яъни халқ)нинг жони, номуси ва мулкини ҳимоя қилиш учун барпо этилади. Агар давлат бу вазифани бажармаса, у ўз вазифасидан чекинган бўлади ва давлат сифатидаги маъносини йўқотган ҳисобланади. Давлат ўз фуқароларини ташқи кучлар босими, таҳдиди ва фитналаридан муҳофаза қилиши шарт. Чунки мусулмоннинг қони дунё ва ундаги барча нарсадан қимматлидир. Агар раҳбар раъият хавфсизлигини таъминлашга лаёқатсиз бўлса ёки сусткашликка йўл қўйса, бу Аллоҳ ва Расули ﷺнинг амрига осийлик, раъият учун эса хиёнат ҳисобланади. Расулуллоҳ ﷺ дедилар:
إِنَّمَا الإِمَامُ رَاعٍ، وَهُوَ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ
“Имом (яъни халифа) бошлиқдир ва у ўз раъиятидан масъул(жавобгар)дир”. (Бухорий ва Муслим ривояти).
Бироқ Уммат устига ўрнатилган бугунги қўғирчоқ режимлар фуқаролар хавфсизлигини таъминламайди, аксинча, уларни мустамлакачи давлатлар манфаати йўлида қурбон қилади. Ҳақиқий хавфсизлик кафолати эса, фақат Рошид Халифалик давлатида бўлади, чунки у масъулиятни тўлиқ ҳис қилган ҳолда Аллоҳнинг ҳукмлари асосида ҳаракат қилади! Расулуллоҳ ﷺ дедилар: “Имом (яъни Халифа) қалқондир. Унинг ортида туриб жанг қилинади ва у билан ҳимояланилади”.
Иззатуллоҳ
05.10.2025й
