Араб ва мусулмон давлатлари саммити ҳамда ожизлик ва хиёнатни ифодалаган натижалар

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Араб ва мусулмон давлатлари саммити ҳамда ожизлик ва хиёнатни ифодалаган натижалар
Устоз Аҳмад Хутвоний
Араб ва мусулмон давлатларнинг Риёзда бўлиб ўтган саммитининг якуний баёнотида ўтган йил ноябр ойида бўлиб ўтган биринчи қўшма саммитда қабул қилинган қарорлар тасдиқланди. Гўё аввалги саммитда тажовузга қарши қарор қабул қилинганидек, Ғазо ва Ливанга қарши (Исроил агрессиясига қарши туриш) деб аталган нарса янгиланди. Баёнотда яҳудий вужудининг тинч аҳолига бўлган тажовузкорлиги оқибатларини тугатиш, (Исроил) томонидан халқаро қонун ва халқаро гуманитар ҳуқуқ бузилишига чек қўйиш учун халқаро тизим билан мувофиқлаштирилган ҳаракатни давом эттириш, шунингдек, (Исроил)нинг минтақавий ва халқаро тинчлик ва хавфсизликка таҳдид солаётгани ҳам таъкидланди.
Аммо улар амалга оширишларини даъво қилаётган ҳаракатлар қани? Араб ҳукмдорлари фидоийлик кўрсатар экан, яҳудий вужуди тажовузкорликни ва халқаро қонунни бузишни бир лаҳза ҳам тўхтатмади.
Конференцияга ҳомийлик қилаётган Сауд оиласи қироллиги икки давлат ечимидан бошқа ҳеч нарсани таклиф қилмади. У таклиф қилган бу ечим татбиқ этишдан кўра сафсатага яқинроқ бўлган назарий ечимдир. Сауд оиласи қироллиги эса бу ечимни минтақада барқарор тинчликка эришишнинг ягона йўли деб айтмоқда. У аниқ биладики, яҳудий вужуди Кнессет аъзоларининг кўпчилиги томонидан маъқулланган қонунни қабул қилиш орқали бу ечимни рад этган. Агар уни яҳудий вужуди қатъий рад этган бўлса, бу таклифнинг қадри нимада? Сауд оиласи ўз таклифида самимий бўлса, унда қандай альтернатива бор?! Бу таклифни, Сауд оиласи у ёқда турсин, Американинг амалга ошириши ҳам мумкин эмас. Агар альтернатива бўлмаса, бу таклифнинг қадри нимада?! Саммитда яҳудий вужуди томонидан Фаластин ва Ливан аҳлига нисбатан содир этилган жиноятларнинг оғзаки қораланишига келсак, бу, одатдагидек, ҳеч қандай фойда келтирмайди. Айниқса, бу қоралашни зўравонлик ва тажовузкорлик орқали миллионлаб сурияликнинг қонини тўккан Башар Асад илгари сургани учун, унда одамлар ақл-заковатини менсимаслик бор. Чунки бу саммитда ушбу арзимас қоралашни эълон қилиш учун бу жиноятчидан бошқа ҳеч ким топилмади!
Саммитда қабул қилинган қарорлар ва бошқа беҳуда гапларга келсак, улар ожизлик ва қобилиятсизликни ифодалаган мазмунсиз жумлалардан иборат бўлгани учун изоҳлашга арзимайди. Саммитнинг якуний баёнотида «БМТ Бош Ассамблеяси томонидан қабул қилинган барча қарорларни тасдиқлаш ҳамда Хавфсизлик Кенгашининг барча қарорларини, яъни инсонпарварлик ёрдамларининг зудлик билан кенг кўламда, хавфсиз ва тўсиқсиз етказилишини таъминлашни талаб қиладиган (2024 йилги) 2735, (2024 йилги) 2728, (2023 йилги) 2720 ва (2023 йилги) 2712-сонли қарорларни, шунингдек, ўт очишни тўхтатишни талаб қиладиган 2728-сонли қарорни бажариш» дея тилга олинган сафсаталар бунга мисол бўлади. БМТнинг расмий, мажбурий бўлмаган, ҳатто уни тузганлар ҳам эслаб қола олмайдиган рақамлар остидаги қарорлари бажарилишини талаб қилишдан кўра оғирроқ хорлик борми?! Инсонпарварлик ёрдамлари кўрсатилиши учун БМТнинг ўзи ҳам, йирик давлатлар ҳам бажармайдиган, мажбурий бўлмаган ва қуруқ иборалардан иборат қарорлар керакми?!
Индонезия президенти ва унинг ташқи ишлар вазири яҳудий вужудига қарши дипломатик муносабатларни узиш, у билан муносабатларни нормаллаштирганларнинг бу борадаги келишувларини бекор қилиш, унга қарши ҳақиқий санкцияларни жорий этиш, уни қўллаб-қувватловчи компанияларни бойкот қилиш ва булардан бошқа араб давлатлари истаса ҳам яҳудий вужудига жорий эта олмайдиган санкцияларни қўллаш каби амалий чораларни кўриш ҳақида гапирди. Аммо бу гап конференцияга масъул бўлганлар қулоғига етиб бормади. Афтидан, араб давлатлари ҳукмдорлари Индонезияга бу баёнотлардан воз кечиши учун босим ўтказган. Шунинг учун у ҳақиқатдан ортга чекиниб, позициясини ўзгартирди ва кейин яна араб давлатларининг хоин ҳукмдорлари билан ҳамкорлик қилишга қайтди. Сўнгра саммитда қабул қилинган зерикарли якуний баёнотни тузишда бошқалар билан бирга қатнашди ва унга амал қилди.
Мана шундай муваффақиятсиз саммитлардан чиқаётган бу каби кўплаб бемани баёнотлар халқаро майдонда на вазни ва на обрўга эга бўлган заиф ва малай ҳукмдорлардангина чиқади.
Роя газетасининг 2024 йил 20 ноябр чоршанба кунги 522-сонидан
Халифалик давлатини тилларингизга жойлаган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!
Ғарбнинг фисқ-фасод омили бўлмиш лойиҳаларини амалга оширишда Халқаро меҳнат ташкилотининг роли
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми