Фаластин масаласи Ислом Уммати масаласидир
Фаластин масаласи Ислом Уммати масаласидир
(5)
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيم
«Исроил» Фаластин қаршилигини терроризм, деб сифатламоқда
«Исроил» Фаластиндаги қирғинини «Исроил» билан терроризм ўртасидаги кураш, деб атай бошлади. Шароннинг кнессет олдида айтган гапи шундай бўлди: «Арафот ўн йиллар илгари самолётларни олиб қочишга қонунийлик тусини берганлигини ёдда сақлашимиз лозим». Мусулмонларга ҳужум қилиш учун «терроризмга қарши уруш» сўзини ишлатган биргина «Исроил» эмас. Ҳиндистон, Россия ва Хитойлар ҳам шундай йўл тутиб, мустақиллиги учун жанг қилаётган мусулмонларни террористлар деб сифатлашди. «Исроил» эса, информацион жиҳатдан, хусусан Америка жамоатчилик фикрини «Ал-Қоида» билан Фаластин қаршилик жамоалари ўртасида фарқ йўқ, деган нарсага қарата бошлади. Шундан келиб чиққан ҳолда «Исроил» Фаластин қаршилик жамоаларига қарши, ҳаттоки қаршиликка ёрдам берган Фаластин полиция хизматчиларига қарши аёвсиз уруш олиб борди.
2002 йил февралда «Исроил» қўшини Ғазо секторида даҳшатли ҳарбий амалиётларни амалга оширди. «Исроил» вазири Эфраим Снех: «Ракета ишлаб чиқариладиган корхоналар топилгунча аскарлар Фаластин минтақаларида (Ғазода) бир неча кун қолишади. Ракета отишлар давом этадиган бўлса, ҳарбий кучлар кўпроқ ҳамда узоқ муддат ҳужум уюштираверади», деди.
2002 йили фарқланиб турган ишлардан бири – «Исроил»нинг зўравонлик табиати ва Американинг терроризмга қарши эълон қилинган урушига тақлид қилиб, «Фаластин терроризмига қарши курашиш» деб туриб Фаластин ерларини қамал қилишидир. Бу йил, шунингдек, Америкага яқинроқ, Европа ва Британиядан узоқроқ бўлган бошқа бир Фаластин раҳбариятини вужудга келтириш учун Америка томонидан Фаластин маъмуриятига қилинган ошкора талаб билан ҳам ажралиб турди. Зеро, Америка Фаластин раҳбариятини, хусусан Арафотни Америка хоҳлаганидек юрмасдан айёрлик қила бошлаганини, аслига қайтиб Европа, хусусан Британия билан боғланаётганини англади. Бу нарса Американинг тинчини бузди. Фаластин маъмурияти икир-чикиригача Европа билан алоқаларини узиб, фақат Америкага боғланиб қолиши учун вазиятни тузатишга эътибор қаратди. Бу нарса Америка томонидан ҳам, Европа, хусусан Британия томонидан ҳам баёнотларда очиқ-ойдин кўринди:
2002 йили 18 июнда АҚШ миллий хавфсизлик ишлари бўйича президент маслаҳатчиси Кондолиза Райс «Сан Хосе меркюри ньюс» рўзномасида чоп этилган интервьюси чоғида очиқ-ойдин шундай деди: «Зўравонликка тил бириктирган бузуқ Фаластин маъмурияти Фаластин давлатининг олдинга чиқишига йўл қўядиган эмас». Бир ҳафтадан кейин президент Буш Арафотнинг олиб ташланишини эълон қилди. Бироқ Европанинг, хусусан Британиянинг баёнотлари мазмун жиҳатдан фарқ қилар эди. Саноати ривожланган саккиз давлат (G-8 – Катта саккизлик)нинг 2002 йил 26 июндаги йиғилишида Британия бош вазири Тони Блэр ўз фикрида қатъий туриб: «Энди ўз етакчиларини сайлаб олишда иш фаластинликларга боғлиқ бўлиб қолади», деди. Аммо Британия ташқи ишлар вазири Жек Стро янада очиқроқ гапириб шундай деди: «Биз сайланган етакчилар билан ҳам, диктаторлик режими ҳолатида сайланмаган етакчилар билан ҳам алоқа қиламиз. Фаластин маъмурияти томонидан раис Арафот қайта сайланиб қолса, у билан ҳам алоқа қилаверамиз». Ёсир Арафот Америка баёнотларидан таъсирланиб, айрим хавфсизлик масъулларини ишдан озод қилди, шунингдек, айрим ўзгартириш ишларини ҳам олиб борди. Бироқ бу нарса Арафотни европаликлар ва британияликларга жуда яқин деб ҳисоблайдиган америкаликлар учун етарли эмас эди.
Сўнгра 2002 йил 25 сентябргача ҳам, яъни Тони Блэр тинчлик амалиётига қайтадан ҳаёт бағишлашга уринган пайтда ҳам кураш давом этаверди: У: «Биз Яқин шарқдаги тинчлик амалиёти хусусида Исроилнинг хавфсиз бўлиши ва Фаластин давлатининг кучли бўлиши кўрсатилган икки тарафлама принципга таянган янги анжуман ўтказилишини лозим деб биламиз», деди. Бундан кейин 2002 йил октябрда Тони Блэр «Исроил», Фаластин ва Ироқ масалаларига нисбатан Американинг икки юзлама сиёсатига ишора қила бошлади. У Блэкпулда лейбористлар партияси анжумани ўтказилаётганда шундай деди: «Ҳозир Яқин шарқда юз бераётган ишлар жирканчли ва хатодир. Чунки фаластинликлар хору зорлик ва муҳтожлик шароитида яшамоқда. Исроилнинг тинч аҳолиси ваҳшийларча қатл қилинмоқда. Мен бу ерда ҳам БМТ қарорлари Ироқдагидек татбиқ этилиши лозимлигини маъқуллайман. Бироқ улар фақат Исроилга татбиқ этилмасдан, балки тарафларнинг ҳаммасига татбиқ этилади». Бу иш Американи Бушнинг бир қанча шартлар билан «Исроил» ёнида Фаластин давлатини барпо қилиш ҳақида 2002 йил 24 июндаги нутқида келтирилган «йўл харитаси» номи остида айтган фикрларини ҳимоя қилиш учун қуруқ оғиздагина ҳаракат қилишга мажбур қилди. Бу ишнинг изидан Америка масъуллари делегацияларининг минтақага бир қанча ташрифлари бўлиб ўтди. Бош вакил Энтони Зинни ва вице- президент Дик Чейни ташрифлари шулар жумласидандир. Шундай бўлса-да, «Исроил» Фаластин қаршилик ҳаракатини терроризмга тенглаштириб, босиб олинган ерлардаги ваҳшиёна сиёсатларини оқлашда давом этди.
Америка эса, Шароннинг жиноятларидан кўз юмар эди. Негаки унинг жиноятлари Бушнинг «терроризмга қарши уруш» деб эълон қилган оқловнинг ўзидан, шунингдек унинг: «Ё мен билан ёки терроризм билан» деган гапидан келиб чиққан эди. Шунинг учун «Исроил» мана шу рўкачдан фойдаланиб шаҳарлар, қишлоқлар ва лагерларга қарши ваҳшиёна жиноятларга қаттиқ киришди. «Терроризмга қарши уруш»да Американинг ҳамкори деган эътиборда жирканч тарзда яҳуднинг кеккайиши барчага аён бўлди. Яҳуд вужуди терроризмга қарши курашишни дастак қилиб, ўзига қарши турадиган ҳеч бир кучни ҳисобга олмасдан, жиноятларга қаттиқ берилиб кетди. Бунинг бир қанча сабаблари бор:
Биринчидан: Буш маъмуриятидаги неоконсерваторлар тарафидан бу вужуднинг кенг кўламда қўллаб-қувватланиши. Буш ҳокимият тепасига келиб, унинг маъмуриятига неоконсерваторлар келиб қолгандан буён уларнинг айримлари – Дуглас Фейт кабилар Ричард Перл билан бирга «Ликуд» партиясига сиёсий режаларни ишлаб бера бошлади. Натижада: «Соф имконият: 1996 йилда яҳуд давлати таъминотининг янги стратегияси» (А Clean Break: A New Strategy for Securing the Realm in 1996) номли қўлланма ишлаб чиқилди. Бу варақада ўша пайтдаги «Исроил» бош вазири Нетаняхуга «Тинчлик амалиёти хусусида юқори даражали фаоллик кўрсатиш», яъни 1993 йилги Осло битимининг матнларини ноқонуний деб эълон қилиш ва «Тинчлик эвазига ер фикратини рад этиб, «Исроил»нинг ерга бўлган ҳуқуқини қайтариш» насиҳат қилинган эди. Бу қўлланма, шунингдек, «Исроил»ни Фаластин ерларини қайта босиб олиб, Арафот ўрнига бошқа кишини топишга ва АҚШ билан ўзига бўлган ишонч ва ўзаро икки томонлама фойдага асосланган янги ва кучлироқ алоқа яратишга чақирган эди. Афтидан, Эҳуд Барак ва Шароннинг ҳар бири ушбу сиёсий қўлланмани ҳақиқий йўл харитаси каби «Исроил» фойдаси учун ишлатган. Шунингдек, Америка Миллий хавфсизлик кенгашида Яқин шарқ бўлими раҳбари Эллиот Абрамсга кейинчалик «Йўл харитаси»ни тайёрлаш масъулияти юкланди. Эллиот Абрамс Буш маъмуриятини Шароннинг чиқиб кетиш режасини қабул қилишга ундашда асосий рол ўйнади. Бир неча хафталик дипломатия мобайнида Кондолиза Райс ва Эллиот Абрамс Шароннинг яҳуд давлатининг келажагини мустаҳкамлаш назариясини қўллаб- қувватлаш орқасида кучли фаол ролни ўйнади.
Иккинчидан: Ташкилот («Фаластин озодлик ташкилоти»)да, қолаверса маъмуриятда ҳам воз кечиш фикри пайдо бўлиши. Шу боисдан яҳудлар ошиб бораётган жиноятлари билан янгидан-янги воз кечишларга эришамиз деб ўйлай бошлади. Чунки ташкилот 1948 йилги Фаластиндан воз кечди-да, 1967 йилги Фаластинни талаб қилди. Сўнгра 1967 йилги Фаластинни ҳам тўлиғича талаб қилмасдан, балки кўпроқ қисмини талаб қила бошлади ва воз кечишда шу тарзда давом этди. Бугун барқарор ишлардан деб ҳисоблаган нарсангиз эртага ўзгариб қолмоқда. Шунингдек, битта қизил чизиқ эмас, балки қизил чизиқлар, деб номланган қочоқларнинг қайтиб келишидан ҳам даставвал имо-ишора билан, сўнгра ошкора гапирилиб воз кечила бошланди. 2003 йил 1 декабрда Женева ҳужжатига ҳам маъмурият ҳижолат чекиб махфий равишда, сўнгра уни ошкора равишда тасдиқлаб, имзо чекди. Абу Аммор (яъни Ёсир Арафот) Женевага хавфсизлик ишлари бўйича маслаҳатчиси Жибрил Ражубни, шунингдек давлат вазири Қудура Форисни «Фаластин озодлик ташкилоти Женева битимини расман қабул қилди», деган ҳужжатга имзо чекиш маросимида Фаластин маъмурияти раиси ва «Фаластин озодлик ташкилоти» раиси Абу Аммор номидан сўзланган нутқ билан қўшиб, вакил қилиб юборди. Женева битимини расман қабул қилиш билан эса, қочоқларнинг қайтиб келиш ҳуқуқи қатъий талаб қилинмайдиган бўлди ва у «қизил чизиқ» ҳам бўлмай қолди. Аксинча, у «сариқ» ёки «кўк» ранглар билан белгиланиб, ўзгарувчан бўлиб қолди.
Юқоридаги икки омил, яъни Америка маъмуриятидаги неоконсерваторларнинг яҳуд давлатини чекланмаган тарзда қўллаб- қувватлаши ҳамда «Фаластин озодлик ташкилоти» томонидан, қолаверса маъмурият томонидан қайта-қайта воз кечишдан иборат шу икки омилга учинчи омил ҳам қўшилади. У омил – араб ҳокимлари эгаллаётган хору зорлик мавқеидир. Чунки Миср ва Иорданиянинг яҳудийлар билан ошкора битимлари ва элчихоналари, ўзаро икки тарафлама ташрифлари ва нафақат оддий, балки имтиёзли алоқалари бор. Қатар, Мағриб, Оман каби давлатларнинг автомобил йўллари эса, «тижорий алоқалар», «гуманитар ёрдам кўрсатиш идораси», иқтисодий ёки спорт анжуманлари деган номлар остида яҳудийларнинг кириб келиши учун ланг очиб қўйилган. Бу давлатларнинг орасида яҳудлар билан энг кам нормал алоқа ўрнатганлари бу алоқаларни расман эълон қилмасдан, яҳуд давлатини амалий жиҳатдан эътироф этган давлатлардир. Шу боис улар у билан олиб бориладиган музокараларда иштирок этиб, унинг вужудини тасдиқламоқда. Яъни «Исроил» ноқонуний вужуд, у Фаластинни босиб олганлиги ва ҳамма ёққа вайронагарчилик келтирган турли жиноятлари учун йўқ қилиниши лозим, биз эса, шу сабабли шу босқинчи вужуд йўқ бўлиб, Фаластин Ислом диёрига қайтарилмагунча яҳуд билан амалий уруш ҳолатидамиз, деб биладиган бирорта араб давлати йўқ. Шунинг учун араб давлатлари Қоҳирада ўтказилган биринчи саммитларидан бошлаб Тунисда ўтказилган охирги саммитларигача душманга зарба бериш у ёқда турсин, ҳатто унга ёв қараш ҳам қилишмади. Мана, Байрут саммитидаги Саудиянинг ташаббуси – худди Америка ёки Европа яҳудга ёрдам бериш учун тақдим қиладиган ташаббуслар каби – яҳуд вужудини тасдиқлаш ва Фаластинни йўқ қилишдан иборат бўлди. Чунки араб давлатлари яҳудга қарши ҳам, бетараф ҳам бўлиб қолмасдан, аксинча, яҳуд манфаати учун ташаббуслар ишлаб чиқишда салмоқли ҳисса қўшишмоқда. Шу билан ҳам чекланишгани йўқ. Балки яҳуд давлати танг ҳолатга тушиб қолгудай бўлса, дарҳол уни ўша ҳолатдан қутқаришади. Миср разведкаси директори Умар Сулаймоннинг душман яҳудий тарафга бўзчининг мокисидек қатнашлари гапимизнинг далилидир.
Шу омилларга кўра яҳудийлар Фаластинда ўз жиноятларини давом эттириб келмоқда. Бироқ Ироққа босқинчилик қилишни режалаштириб, муносиб фурсатни кутиб турган Америка Ироққа қилинадиган босқинчилик жиноятларини хаспўшлаш мақсадида халқаро жиҳатдан ҳам, иқлимий жиҳатдан ҳам ўзини чиройли кўрсатиш учун муҳит ҳозирлашга кириша бошлади. Бушнинг 2002 йил 24 июнда Яқин шарқ можаросининг ечими бўйича «Исроил»нинг ёнида фаластинликлар учун бир қанча шартлар билан чекланган бир давлатни пайдо қилиш даркор, деб таклиф қилган маърузаси ҳам ўша йўналишда бўлиб, унинг фикрлари «Йўл харитаси» номини олди. Хусусан Америка оммавий ахборот воситалари Бушнинг йўл харитаси тўғрисидаги фикрларини ва унинг Яқин шарқ масаласига эътибор қаратганини тинмай гапирди. Бу ташаббус мавзулари Буш Ироқни босиб олиш режасини эълон қилгунга қадар ахборот воситаларида тўхтовсиз пайдо бўлиб турди. Унинг босқинчилик уруши 2003 йил 19 мартда бошланиб, асосий босқичи 30 апрелга келиб тугади. Ўша куннинг ўзида Буш харитасини сўнгги шаклда расман эълон қилди ва уни Фаластин маъмурияти бош вазири Абу Мозинга ҳам, «Исроил» бош вазири Шаронга ҳам топширди.
Давоми бор
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Ўзбекистондаги матбуот бўлими
25.05.2021й
Халифалик давлатини тилларингизга жойлаган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!
Ғарбнинг фисқ-фасод омили бўлмиш лойиҳаларини амалга оширишда Халқаро меҳнат ташкилотининг роли
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми