Халифалик Давлатида моллар

Халифалик Давлатида моллар
Ҳайвон закоти
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيم
Туя
Туя нисобининг аввали Набий ﷺдан Абу Саид Худрий ривоят қилган ҳадисга кўра беш донадир. Наби ﷺ «Беш зуваддан кам бўлган туяда закот йўқ», деган. Зувад учтадан тўққизтагача бўлган туя. Киши бешдан кам туяга эга бўлса, унга закот йўқ. Йилнинг кўп қисмида ўтлоқда ўтлайдиган бешта туянинг соҳибига бир қўй бериш вожиб бўлади. Туянинг нисоби ва ундан тўланадиган закот:
1. Бешта туяга битта қўй.
2. Ўнта туяга иккита қўй.
3. Ўн бешта туяга учта қўй.
4. Йигирма туяга тўртта қўй.
Сонларнинг орасидаги зиёдаликда закот йўқ. Агар туя йигирмадан зиёда бўлса, унинг адади йигирма бешга етгунча закот йигирма туяга тўланаверади. Сони йигирма бешга етган туялардан қўй соқит бўлиб закот ўз жинсидан (яъни туя) берилади. Саъд ибн Лайсдан ривоят қилинган ҳадисда: «Бу садақа китоби, яъни хатида ёзилишича, йигирма тўртта ва ундан кам бўлган туядан закотга қўй берилади. Ҳар бешта туяга бир қўй». Бу Умар ибн Хаттобнинг нусхаси. Нофиъ менга шу сўзларни айтганлар», деди. Анас ибн Молик айтдиларки: «Мен Умар ибн Хаттобнинг садақа ҳақидаги хатини ўқидим, унда шундай ёзилган: «Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Бу садақа китоби (яъни хати). 24та туянинг ҳар бештасидан битта қўй вожиб. Агар туя йигирма бештага етса, ундан вожиб бўладиган закот шундай:
1. 25та туядан бир урғочи туя «бинту махоз» бир ёшга тўлиб, иккинчи ёшга ўтган урғочи туя. (Махоз ҳомиладорлик вақти кирган деганидир). Агар туя эгасида «бинту махоз» бўлмаса, ундан эркак туя ибну лабун икки ёшга тўлиб, учинчи ёшга ўтган туя олиниши лозим.
2. 36та туядан урғочи «бинту лабун» олинади. Бинту лабун 2га тўлиб, уч ёшга ўтган туя демакдир. Унинг онаси туғиш вақти яқинлашиб, сут беришига оз фурсат қолганлиги учун шундай аталади.
3. 46та туядан битта урғочи «ҳиққа», яъни торуқотул-фаҳли берилади. Торуқотул-фаҳли уч ёшга тўлиб, тўртинчи ёшга ўтган, эркаги билан алоқа қилишга лаёқатли туя.
4. 61та туядан «жазаъа» берилади. Жазаъа тўрт ёшга етган туя, олдинги тишлари тушганлиги учун шундай номланади.
5. 76та туядан иккита «бинту лабун» берилади.
6. 91та туядан иккита «ҳиққа», яъни торуқотул-фаҳли берилади.
Сонларнинг орасидаги зиёдаликда закот йўқ. Агар туя 91тадан зиёд бўлса, 121га етгунча икки нафар торуқотул фаҳли берилаверади. Туяларнинг сони 121га етгач, ҳисоб ўзгаради, туялар қайтадан саналиб, ҳар 40тасига «бинту лабун», ҳар 50тасига «ҳиққа» ҳисоб этилади.
Нисоблар ва ундан вожиб бўлган закот қуйидагидек:
1. 121 туяга» учта «бинту лабун».
2. 130 туяга битта «ҳиққа» ва иккита «бинту лабун».
3. 140 туяга иккита «ҳиққа» ва битта «бинту лабун».
4. 150 туяга учта «ҳиққа».
5. 160 туяга тўртта «бинту лабун».
6. 170 туяга битта «ҳиққа» ва учта «бинту лабун».
7. 180 туяга иккита «ҳиққа» ҳамда иккита «бинту лабун».
8. 190 туяга учта «ҳиққа» билан битта «бинту лабун».
9. 200 туяга тўртта «ҳиққа» ёки бешта «бинту лабун». Буларнинг ҳаммасининг далили ҳазрат Анас р.а. дан ривоят қилинган ҳадисларда бор. Ҳазрат Абу Бакр р.а. Анас р.а.ни Баҳрайнга юборган вақтларида уларга мана бу мактубни ёздилар: «Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Бу (закот) Аллоҳ Расулига буюрган, Расулуллоҳ ﷺ мусулмонларга фарз қилган садақот фарзидир. Мусулмонларнинг қайси биридан садақани шаръий ҳукмга кўра ўз кўринишида сўралса, уни берсин. Ундан ортиқ сўралса, бермасин. 24та ва ундан камроқ туянинг ҳар бештасига битта қўй, 25-35тагача битта бир яшар урғочи туя, 36-45тагача битта икки ёшли урғочи туя, 46-60тагача битта уч яшар урғочи туя, 61-75тагача туяси бор одам битта тўрт ёшли туя, 76-90тагача туядан иккита икки ёшли туя, агар 91-120тагача бўлса, иккита уч яшар урғочи туя берилади. 120тадан кўп бўлса, ҳар қирқ бошдан битта икки ёшли урғочи туя ва ҳар элликтасига битта уч яшар туя бермоғи лозим. Кимнинг тўрттадан бошқа туяси бўлмаса, садақа вожиб эмас. Хоҳласа беради, хоҳламаса йўқ. Кимнинг туяси беш нафарга етса, битта қўй беради».
Закотга берилган туя вожиб бўлган ёшга етмаса, ёши кичикроғи бўлса, ёш туянинг эгаси унга қўшимча иккита қўй ёки йигирма дирҳам бериши вожиб. Агар закотга берилган туянинг ёшидан ортиқ ёш олинса, туя эгасига иккита қўй ёки йигирма дирҳам берилади. (Йигирма дирҳам 59,5 грамм кумушга тенг келади). Масалан: туя 46та бўлса, уч яшар туя вожибдир. Агар 3 яшар туя эгасида топилмаса, унда 2 яшар урғочи туя бўлса унга қўшимча 2та қўй ёки йигирма дирҳам бериши вожиб. Борди-ю унда 2 яшар урғочи туя бўлмасдан 4 яшар туя бўлса, туя эгасига 2та қўй ёки 20 дирҳам берилиши вожиб бўлади. Ҳазрат Анас р.а. ривоят қилган ҳадисга кўра, Абу Бакр р.а. Аллоҳ Расули ﷺга буюрган садақа фарзини (Анасга) ёзиб юборди: «Кимнинг закоти жазаъага 4 яшар туя садақасига етиб борган бўлса-ю, унда 4 яшар туя бўлмай, 3 ёшли туя бўлса, ундан 3 ёшли туя қабул қилинади. Туя соҳибидан агар осон бўлса 2 қўй ёки 20 дирҳам 3 яшар туяга қўшимча олинади. Бир кишининг закоти 3 яшар туя садақасига етиб борган бўлса-ю, унда 3 ёшли туя бўлмай, 4 ёшли туяси бўлса, ундан 4 ёшли туя қабул қилинади ва бу кишига садақа йиғиштирувчи 20 дирҳам ёки 2 қўй беради».
Туядан закотни унинг жинсидан ҳамда сифатига қараб, хуросоний туялардан хуросоний, арабий туялардан арабий, қимматидан қимматли, семизидан семиз, ориқларидан ориқ олинади, қари, кўзи кўр, касали олинмайди. Набий ﷺдан ривоят қилинади: «3 ишни қилган киши, яъни Аллоҳнинг ўзига ибодат қилган, нафси ризо бўлиб, ҳар йили молининг закотини берган ва қарисини, касалини алоҳида ажратиб, белгили бўлиб турган арзимасини, сил касали борини бермаган киши – иймон таъмини тотибди. Лекин сизлар молларингизнинг ўртанчасидан беринглар, Аллоҳ сизлардан унинг яхшисини сўрамаган ва сизларни молнинг ёмонига ҳам буюрмаган».
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Ўзбекистондаги матбуот бўлими
23.09.2022й
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми
Республика президентлиги сайловлари ҳукми
Муслима синглимиз Роҳиланинг вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор қиламиз