Ақл ва Ҳаёт
بسم الله الرحمن الرحيم
Ақл ва Ҳаёт
5
Ақл ҳаётни тартиблаштира олмаслигини ҳар бир жиҳатдан текшириб ишонч ҳосил қилиш мумкин. Бунинг учун ақлнинг ўз воқелигини, унинг вазифасини, ҳаётнинг ҳақиқати, моҳияти тўғрисида фикрланса англаб олиш осон. Шу ўринда ақл ҳаётни тартиблаштира олмаса-да, лекин ақлнинг ҳаётни тартибга солинишидаги хизматини идрок қилиб олиниши зарур. Тўғри, ҳаёт кечириш учун ақлдан тартибот олинмайди, бироқ ақл инсонга аввало ҳаётни тартиблаштириб берувчи ақидага иймон келтириши учун керак бўлади. Аслида ақлнинг инсон ҳаётидаги вазифаси ҳам шундан иборат, яъни махлуқотлари устида фикрлаб Яратувчининг борлигини идрок қилишдан иборат.
Ақл ўз вазифани тўлиқ ва тўғри бажарганидан кейин инсон ўз ҳаётини шакллантирувчи асосга эга бўлади. Лекин бу йўл адолат ва холислик билан амалга оширилиши керак, йўқса инсон адаштирувчи асосга таяниб қолиши ҳеч гап эмас. Яъни ҳаётда инсон учун тартибот бера оладиган бошқа ақидалар ҳам бор. Исломга ақлий иймон келтириш инсонларга бегоналашгани сари бошқа кофир, ботил ақидалар мусулмонлар яшайдиган жамиятларга яқинлашиб келди. Бу ақлнинг ўз вазифасига кўра ишлатилмаганлиги, яъни эркин қўйилиши керак бўлган ерда эркинлигини чеклаб, чекланиши керак бўлган ерда эркин қўйиб юборилгани сабабли бўлди. Мисол учун ақидага иймон келтириш бобида ақлга тўлиқ куч-қуввати билан ишлаш имконини бериш керак бўлса, муаммоларга ечимлар борасида манбани ақидага мувофиқ белгилаб, ақлни эса шу манбалардаги кўрсатмаларни тушунишга чеклаш лозим эди. Воқеликда эса иймон келтиришда ақлни ўрни йўқ дейилди, муаммоларга ечимлар борасида эса ҳужжат, далил ақидавий манбадан эмас, ақлга мувофиқ олинадиган ёки умуман ақлнинг ўзи ечимлар келиб чиқадиган манба сифатида қабул қилинадиган бўлди. Булардан маълум бўладики, ақлнинг қуввати тўғри сарфланмаган ва унинг ҳаётни тартиблаштиришдаги ўрни тўғри белгиланмаган.
Бу нарсалар мусулмонларга куфр томонидан киргизилди. Чунки Ислом бундай нарсага умуман йўл қўймайди. Қачонки мусулмонларнинг онгида Ислом хиралашиб, ўзининг тўла маъно-моҳияти билан намоён бўлмай қолгандагина кофирлар бу ишга жазм қила олишди. Унгача эса мусулмонлар муаммоларга ечимлар ёки шаръий ҳукмлар борасида ақлга бугунгидек эркинлик беришмаган эди. Улар ақлнинг ўрнини жуда яхши билишар эди.
Ҳизб ут-Таҳрирнинг Ўзбекистондаги медиа офиси. Абдуллоҳ
26.12.2018
Халифалик давлатини тилларингизга жойлаган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!
Ғарбнинг фисқ-фасод омили бўлмиш лойиҳаларини амалга оширишда Халқаро меҳнат ташкилотининг роли
Насроний ва кофирларни байрамлари билан табриклаш тўғрисидаги саволга жавоб
Республика президентлиги сайловлари ҳукми